Provincies mogen straks bouwen wat ze willen

DEN HAAG - In het westen moet meer gebouwd en gewerkt worden, vindt minister Dekker. Verder laat ze de inrichting van het land graag over aan de plaatselijke overheden.
Wordt het platteland volgebouwd? Blijven onze natuurgebieden intact? Op die vragen gaf de vorige nota over de ruimtelijke ordening van Nederland, die van PvdA-minister Pronk, een duidelijk antwoord. Wie de Nota Ruimte van minister Dekker van VROM leest krijgt slechts een vaag idee van hoe Nederland er over dertig jaar uit komt te zien. Dekker trekt haar handen af van de ruimtelijke ordening. Provincies en gemeenten bepalen de toekomstige inrichting van Nederland.
De inhoud van de nota kan nauwelijks een verrassing heten. Het eerste kabinet-Balkenende had al gebroken met de voornemens van Pronk, die als te rigide werden gezien. Het tweede kabinet-Balkenende zet die lijn voort. Pronk bepaalde dat gemeenten rode strepen moesten trekken; daarbinnen mocht worden gebouwd, daarbuiten absoluut niet. Pronks plan belandde door de val van Paars II in de prullenbak. Zijn opvolger Kamp (VVD) gaf plattelandsgemeenten alle ruimte om woningen te bouwen.
Dekkers Nota Ruimte staat in het teken van de economische ontwikkeling. Schiphol, de Rotterdamse haven, het Westland en de bollenstreek krijgen alle ruimte om uit te breiden. 'Eventuele belemmeringen voor verdere groei moeten worden tegengegaan', valt te lezen. Dit betekent dat woningbouw in de wijde omtrek rond de luchthaven en de bloemenveiling Aalsmeer wordt verboden. Ter compensatie moeten Amsterdam en Almere samensmelten tot een 'dubbelstad' met bebouwing aan weerszijden van het IJmeer. Het noorden, oosten en zuiden van het land krijgen nauwelijks aandacht. De tijd dat kabinetten de bedrijvigheid over Nederland wilden verspreiden is voorbij.
Dekker bemoeit zich vrijwel uitsluitend met de Randstad. Dit gebied heeft niet alleen de meeste economische potentie, ook de problemen zijn er het grootst. De files nemen toe, het groen verdwijnt, de binnensteden verloederen en de woningbouw stokt.
Woningbouw in het Groene Hart moet de behoefte aan landelijk wonen stillen. Het westelijk deel van het Groene Hart, de driehoek Leiden-Alphen-Gouda, wil Dekker opofferen aan verstedelijking en bedrijvigheid. Verdere bescherming heeft geen zin, vindt de VVD-bewindsvrouw. Bebouwing heeft dit landschap reeds van zijn charme beroofd. Het oostelijk deel van het Groene Hart blijft wel behouden. Dit polderlandschap met zijn veenweidegebieden ligt er nog relatief ongeschonden bij. Maar de provincies en gemeenten beslissen. Hier zit de crux van Dekkers verhaal: ze vertrouwt op het verantwoordelijkheidsgevoel van provincies en gemeenten. Die gaan de natuur heus niet verkwanselen, lees je tussen de regels.
De meest waardevolle natuurgebieden, verenigd in de zogeheten ecologische hoofdstructuur, krijgen dus minder bescherming dan onder Pronk het geval zou zijn geweest. Dekker staat toe dat deze gebieden door bebouwing en wegen worden aangetast, mits daarmee een groot openbaar belang wordt gediend en er geen alternatieven voorhanden zijn. De verloren gegane natuur moet elders worden gecompenseerd. Ook hier hebben provincies en gemeenten het laatste woord. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft geen vertrouwen in de goede afloop van Dekkers voornemens. 'Afschaffing van het restrictieve rijksbeleid zal leiden tot een grotere aantasting van natuur en landschap door verstedelijking', valt te lezen in de notitie die het RIVM op verzoek van het ministerie opstelde. Verschillende wetenschappers vinden dit echter een doemscenario. Stukjes weiland mogen wat hen betreft best opgeofferd worden voor woningbouw.
Bovendien wil slechts een minderheid midden in de natuur wonen. De meesten kiezen voor een woning aan de rand een dorp, goed bereikbaar en met voorzieningen. En waarom zouden ruimtelijke beslissingen niet kunnen worden overgelaten aan gemeenteraden en provinciale staten, is de strekking. Zij zijn toch democratisch gekozen.
(Bron)