Dood en leven door felle gammaflits

AMSTERDAM - Volgens Amerikaans onderzoek kan de aarde 443 miljoen jaar geleden getroffen zijn door een felle gammaflits. In eerste instantie kostte dat het leven aan vele soorten, vooral rond de evenaar. Maar de gammastraling zorgde ook voor stikstofbemesting die juist de verovering van het land door zowel planten als dieren sterk bevorderde. Dat meldt Kennislink.
Zo'n 443 miljoen jaar geleden, in het Laat-Ordovicium, vond er een van de grotere massa-uitstervingen op aarde plaats; vooral in zee, want leven op het land kwam nog nauwelijks voor. Overigens vond de verovering van het land in sterk versnelde mate plaats na de massa-uitsterving. Die uitsterving vond niet overal in gelijke mate plaats: vooral de toenmalige gebieden rond de evenaar lijken er last van te hebben gehad. In het Laat-Ordovicium trad nog een ander merkwaardig verschijnsel op: er trad een relatief kort ijstijdvak op, midden in een periode met een stabiel, warm klimaat.
Voor deze samenloop van omstandigheden zijn in de loop der tijd tal van hypotheses opgesteld, die echter geen van alle een aannemelijke verklaring geven voor het totaalbeeld. Zo'n verklaring is nu gevonden, zij het dat het moeilijk zal zijn om de juistheid van deze nieuwe hypothese te bewijzen. Het gaat bovendien om een 'astronomische' gebeurtenis.
Het zou zijn gegaan om een uitbarsting van gammastraling in het heelal. Dergelijke uitbarstingen zijn de meest krachtige explosies die bekend zijn uit het heelal, en de meeste waarnemingen betreffen veraf gelegen melkwegstelsels. Een groot percentage van deze uitbarstingen is waarschijnlijk het gevolg van de ontploffing van een zon met een massa van minimaal 15 maal die van onze eigen zon; er worden echter ook over andere oorzaken gespeculeerd. Bij deze uitbarstingen ontstaan twee in tegenovergestelde richtingen bundels van gammastraling.
Zou de gammapuls afkomstig zijn geweest uit een richting loodrecht op de aardas, dan zou dat verklaren waarom vooral in de equatoriale gebieden soorten uitstierven. De energiepuls zou niet alleen hebben geleid tot het grootschalig verdwijnen van ozon uit de atmosfeer, maar zou daarin ook stikstofverbindingen hebben gevormd die na verloop van tijd als nitraten op aarde terechtkwamen.
(Bron)