Omroepen gaan met elkaar concurreren

DEN HAAG - De NPS wordt opgeheven en de publieke omroepen gaan met elkaar concurreren om programma's uitgezonden te krijgen. Hiermee kondigt staatssecretaris Van der Laan van Media vrijdag haar toekomstvisie aan op de publieke omroep na 2008.
Nu de NPS, met ruim driehonderd medewerkers, wordt opgeheven is onduidelijk of programma's als NOVA, Zembla en Buitenhof overeind blijven. De NPS-programma's als Sesamstraat en Klokhuis blijven bestaan, omdat de staatssecretaris daarvoor budgetgaranties heeft bedongen. Andere omroepen kunnen die programma's maken.
Het zogeheten Nederlandse bestel, met verschillende omroepverenigingen, blijft gehandhaafd. De omroepen krijgen echter alleen de garantie dat hun programma's die vallen onder de noemer 'opinie en debat' worden uitgezonden. Alleen voor die categorie krijgen ze een gegarandeerd budget, de helft van hun huidige budget. Als ze programma's in de categorie 'cultuur en overig' willen maken, moeten ze concurreren met de andere zendgemachtigden.
Als die programma-ideeën door de raad van bestuur Publieke Omroep (PO) niet worden goedgekeurd, mogen de omroepen ook bij de commerciële zenders hun product verkopen. In die hoedanigheid worden omroepen beschouwd als een externe producent, zoals bijvoorbeeld Endemol en IDTV dat ook zijn. Volgens Van der Laan is deze constructie ook volgens Europese regels houdbaar, als de boekhouding (publieke en commerciële activiteiten) maar gescheiden is.
Naast de traditionele omroepen mogen ook andere partijen in de categorie 'cultuur en overig' programma's aanbieden die dan weer door de raad van bestuur van de PO worden beoordeeld. De NOS is straks geheel verantwoordelijk voor de categorie 'nieuws en sport'.
Omdat de NOS daarin wordt gezien als een onafhankelijke partij, mag die niet meer samenwerken in een opinieprogramma zoals NOVA. In het nieuwe bestel blijft wel het ledenaantal van de omroepen overeind als criterium om geld te krijgen. Ze moeten echter in de visie van Van der Laan minimaal 5 procent van het totale aantal omroepleden hebben. "We moeten nog bepalen hoe het budget van een omroep zal groeien als hij flink boven dat minimumaantal zit. Trapsgewijs zal dat budget telkens toenemen", aldus Van der Laan.
De NPS reageerde zeer teleurgesteld op het kabinetsvoorstel. "De stap naar een werkmaatschappij die programma's maakt, wat aanvankelijk het plan was, is logisch, maar de stap om de NPS op te doeken is dat niet. Het is ook niet duidelijk wat het idee daarachter is", zegt directeur W. van Beusekom.
PO-voorzitter H. Bruins Slot kan zich in grote lijnen vinden in het akkoord. Hij vindt dat de politiek een duidelijke keuze heeft gemaakt voor een eenduidige aansturing van het bestel door de raad van bestuur. Toch denkt hij dat er voldoende waarborgen zijn ingebouwd om te voorkomen dat er een staatsomroep ontstaat.
Bepaalde onderdelen uit het akkoord zinnen Bruins Slot niet. Zo had de NPS wat hem betreft niet opgeheven hoeven te worden. Verder vindt hij dat de politiek randvoorwaarden had moeten inbouwen om het voortbestaan van een dagelijks achtergrondprogramma als Nova te garanderen.
Hij gaat snel met de betrokken partijen in gesprek om over dit soort zaken te spreken. Volgens hem zijn er ook nog wel mogelijkheden om aan het coalitieakkoord te schaven. "Als de omroepplannen eergisteren nog anders waren, dan kunnen ze morgen ook wel weer veranderd zijn", aldus de voorzitter.
De oppositie in de Tweede Kamer kraakt de plannen van Van der Laan, die voortvloeien uit een compromis van de regeringspartijen. De omroepverenigingen blijven wel bestaan, evenals drie tv-netten, maar hebben in de toekomst veel minder in de melk te brokken. Bovendien kunnen ze geen populaire programma's meer uitzenden.
(Bron)