Hirsch Ballin licht Kamer verkeerd in

DEN HAAG - Net een maand na zijn aantreden is minister Ernst Hirsch Ballin van Justitie hard geconfronteerd met desinformatie door eigen ambtenaren. Daardoor heeft hij de Tweede Kamer verkeerd geïnformeerd, zei de CDA-bewindsman woensdagavond laat in een opmerkelijke wending in het debat tussen Kamer en kabinet over de Schipholbrand.
Volgens Hirsch Ballin is de gang van zaken "niet aanvaardbaar". Hij sprak van een "zeer pijnlijke vaststelling", die niet zonder gevolgen zou blijven. Dit betekent dat het debat volgende week dinsdag onverwacht een vervolg krijgt. Het is dan de laatste vergaderdag voor de Kamer, die daarna voluit op verkiezingscampagne kan.
Hirsch Ballin zal voordien in een brief de kwestie verder toelichten. Diverse Kamerleden reageerden onthutst dat hij zo op het verkeerde been is gezet. "De twijfel is toegeslagen of we mogen vertrouwen op het lerende vermogen van de overheid", stelde GroenLinks-fractieleidster Femke Halsema.
De aanleiding voor Hirsch Ballins bekentenis is een rapport uit 2004 waarin stond dat de brandpreventie in het cellencomplex op Schiphol-Oost onacceptabel was. Twee opstellers van dat rapprt schreven al in september 2003 na een bezoek "dat een groot aantal celbewoners zal omkomen bij brand". Bijna een jaar geleden brak er brand uit. Elf mensen kwamen om. Vrijdagochtend is de herdenking.
Volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die de Schipholbrand onderzocht, is dat verslag besproken met de directeur van het cellencomplex. Hirsch Ballin zei echter aanvankelijk in het debat dat dat, voor zover bekend, niet is gecommuniceerd met de Dienst Justitiële Inrichtingen. Dat hield hij tot twee keer toe vol.
's Avonds laat moest hij echter erkennen dat hij fout zat en de onderzoeksraad het goed had. OVV-voorzitter Pieter van Vollenhoven, die net als dinsdag het debat achterin in de vergaderzaal zelf volgde, vond dat "meer dan sportief". Die informatie stond al in het voorlopige OVV-rapport waarop geen kritiek kwam. "Het is merkwaardig dat er geen bellen zijn gaan rinkelen."
De verklaring van Hirsch Ballin overschaduwde zijn opmerkingen aan het begin van het debat dat het kabinet erkent dat er vermoedelijk minder of geen doden waren gevallen bij de brand in het cellencomplex als de overheid de eigen regels voor brandveiligheid had nageleefd. Daarmee aanvaardde het kabinet de belangrijkste veronderstelling van de onderzoeksraad. Tot dusver wilden de verantwoordelijk ministers vooral naar de toekomst kijken en niet ingaan op de conclusies van de raad over het falende optreden van de overheidsinstanties.
In het debat bleef minister Rita V. (Vreemdelingenbeleid) overeind. Haar veel bekritiseerde opmerkingen direct na de brand over adequaat handelen door het personeel kwamen aan de orde. Dat gold ook voor de volgens de OVV gebrekkige nazorg voor de overlevenden.
V. zei dat ze de ochtend van de brand niets meer en niets minder wilde zeggen dan dat de betrokken medewerkers met gevaar voor eigen leven hun uiterste best hebben gedaan om zoveel mogelijk levens te redden. Ze had er toen bij gezegd dat er adequaat was gehandeld "bij wat we nu hebben aan gegevens".
Van Vollenhoven nam in zijn rapport vooral de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) op de korrel. Hirsch Ballin haalt er de bezem door, kondigde hij woensdag aan. De meeste leidinggevenden van de dienst worden vervangen. De reorganisatie moet leiden tot een cultuur van openheid, met ruimte om veiligheidsproblemen aan te kaarten. "Er mag geen cultuur van angst zijn."
De DJI-hoofddirecteur blijft wel aan, maar hij gaat niet de werkgroep leiden die een nieuw veiligheidsprogramma moet uitvoeren. Dat was aanvankelijk wel de bedoeling. Maar er was kritiek omdat de man al ver voor de brand was gewaarschuwd voor gebreken in de brandbeveiliging. Er komt nu een aparte directeur aan het hoofd van de werkgroep.
(Bron)