'Ambtsbericht kan asielzoeker duperen'

DEN HAAG - Asielzoekers kunnen hun verblijfsvergunning voor Nederland mislopen door problemen met ambtsberichten waarop de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zich baseert. IND-medewerkers lijken vooringenomen en partijdig gebruik te maken van de berichten, die worden opgesteld door het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Dat blijkt uit een onderzoek naar individuele ambtsberichten, dat de Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer donderdag heeft gepubliceerd.
Het gaat om ambtsberichten die op verzoek van de IND worden samengesteld als de dienst twijfelt aan het verhaal van een asielzoeker. Het opstellen van die berichten gebeurt ook niet altijd zorgvuldig, constateert de ombudsman.
De individuele ambtsberichten zijn van groot belang in asielzaken. Uit het onderzoek blijkt dat ruim 80 procent van de asielverzoeken waarin een individueel bericht komt, uiteindelijk wordt afgewezen.
Asielzoekers ervaren problemen bij het aanvechten van hun afwijzing, omdat zij het ambtsbericht en de bijhorende documentatie vaak te laat krijgen. Bovendien zijn grote delen van de stukken onleesbaar gemaakt. "BZ lakt te veel weg."
Ook de IND-medewerkers krijgen uitsluitend de bewerkte documentatie bij de ambtsberichten onder ogen. Brenninkmeijer heeft hier moeite mee, want uit zijn onderzoek blijkt dat er in de ambtsberichten soms fouten en vage beschrijvingen staan. Daardoor verlopen asielprocedures niet altijd eerlijk, wat kan leiden tot verkeerde besluiten.
De ombudsman bepleit dat IND-medewerkers voortaan inzage krijgen in alle stukken waarop een ambtsbericht is gebaseerd. Ook asielzoekers moeten uitgebreider en sneller worden geïnformeerd. Verder vindt Brenninkmeijer dat Buitenlandse Zaken in zijn algemeenheid meer openheid moet geven over het onderzoek dat aan de basis van een ambtsbericht staat.
De IND zegt zich niet te herkennen in de kritiek. De dienst stelt dat een individueel ambtsbericht pas wordt aangevraagd als zonder nader onderzoek geen zorgvuldig asielbesluit kan worden genomen. Dat op basis hiervan veel afwijzingen volgen, kan volgens de IND worden gezien als bevestiging van de twijfels over een asielverhaal.
Het kabinet heeft deze zomer besloten dat beslissingen in asielzaken minder nadrukkelijk zullen afhangen van de ambtsberichten. Bij de beoordeling wordt meer gekeken naar veiligheidsstudies van mensenrechtenorganisaties.
Aanleiding hiervoor vormde een kritische uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Dat oordeelde begin dit jaar dat de IND zich niet moet blindstaren op ambtsberichten van Buitenlandse Zaken.
Ook Buitenlandse Zaken kan zich vooralsnog niet vinden in de kritiek, maar zal bekijken of er verbetering mogelijk is. "We streven altijd naar een optimale zorgvuldigheid en transparantie", meldde een woordvoerder.
Hij wijst erop dat het departement informatie weglakt om vertrouwelijke bronnen en methodes om informatie te vergaren, te beschermen. Die vertrouwelijkheid is zo van belang dat de achtergrondinformatie ook niet voor de IND is prijs te geven.
(Bron)