Hoofdtooi dwergalken geëvolueerd als detectiezintuig

AMSTERDAM - De hoofdveren van dwergalken functioneren niet alleen als aantrekkingskracht voor het andere geslacht. De vogel gebruikt de veren op zijn kop ook om objecten in het donker te vermijden. Dat blijkt uit onderzoek van Ian Jones, van de University of Britisch Columbia.
Het aantrekken van het andere geslacht is niet de enige reden waarom sommige zeevogels een grotere hoofdversiering hebben.
Het vermijden van objecten in het donker is ook belangrijk, tenminste voor de dwergalken, die beroemd zijn om hun decoratieve hoofdveren.
Charles Darwin stelde dat de decoratieve veren voor seksuele selectie gebruikt worden, en latere experimenten bevestigden dit.
In feite zijn de veren eerst ontwikkeld voor gevoelszintuigen en de seksuele selectie ontstond later, zegt Ian Jones van de Memorial University of British Columbia in Vancouver, die samen onderzoek deed met Sampath Seneviratne.
De dwergalken nestelen zich in holtes van rotsachtige eilanden in de afgelegen noordelijke Stille Oceaan. Jones heeft een paar wild gevangen dwergalken in een donker doolhof gezet om te kijken of de veren de vogels echt helpen in te nestelen zonder hun hoofd te stoten. De hoofdveren werden hierbij afgeplakt.
Uit infraroodopnames is gebleken dat de geoorde dwergalk zijn hoofd bijna drie keer zo vaak stoot als de veren vastgeplakt zitten. De dwergalk stootte eveneens zijn kop vaker als de tooi afgeplakt is. Maar het toevoegen van een kunstmatige kuif aan de van nature ‘kale’ dwergalk, helpt niet om het stoten tijdens het innestelen te voorkomen.
Sereviratne zegt bovendien: “Vogels met langere golfkammen hadden meer moeite met het navigeren in de doolhof als de toppen afgeplakt waren.”
De evolutionaire oorsprong van de functie van het hoofdtooi ondersteunt het idee dat het aftasten de primaire functie is, zegt Seniviratne.
Hij voegt eraan toe dat de toppen van de dwergalken geëvolueerd zijn vanwege het gebrek aan normale veren en gehecht zijn aan druk-gevoelige cellen zodat ze contact kunnen waarnemen. Bij veel vogels zijn die veren verborgen in de vleugelveren, maar bij de dwergalken steken ze trots uit zodat ze obstakels kunnen detecteren.
(Bron, met video)