'Koekoek door evolutie vermomd als havik'

AMSTERDAM – Koekoeken jagen andere vogels waarschijnlijk schrik aan, omdat ze in de loop van de evolutie op haviken zijn gaan lijken. Dat betogen Britse wetenschappers in een nieuwe studie.
Koekoeken hebben een streepjespatroon op de veren van hun onderbuik dat veel overeenkomsten vertoont met dat van haviken.
Hoe meer een koekoek op een havik lijkt, hoe gemakkelijker het dier zijn eieren in de nesten van andere vogels kan leggen zonder te worden aangevallen. Dat melden onderzoekers van de Universiteit van Cambridge in het wetenschappelijk tijdschrift Behavioural Ecology.
De gelijkenis tussen koekoeken en haviken is overduidelijk. Maar het is voor het eerst dat wetenschappers hebben aangetoond dat het streepjespatroon op de onderbuik van koekoeken een evolutionair voordeel met zich meebrengt.
Koekoeken zijn zogenaamde broedparasieten. Ze leggen hun eieren stiekem in de nesten van andere vogels, zoals pimpelmezen en bosrietzangers. Deze dieren broeden de koekoek-jongen uit zonder dat ze het zelf in de gaten hebben. Dat bespaart de koekoeken veel tijd en moeite.
Om deze truc te kunnen uithalen, moeten de koekoeken echter eerst het nest van andere vogels benaderen zonder te worden aangevallen. Daarbij komt hun gelijkenis met haviken van pas, zo vermoeden de wetenschappers.
“Het blijkt dat vogels als koolmezen, bosrietzangers en pimpelmezen vaak net zo bang zijn voor koekoeken als voor haviken”, verklaart hoofdonderzoeker Justin Welbergen op BBC News.
De onderzoekers kwamen tot hun bevindingen door modellen van koekoeken en haviken te plaatsen in de buurt bij nesten van bosrietzangers. Deze vogels vertoonden veel angst voor de nepdieren. Maar als de wetenschappers het streepjespatroon op de buik van de koekoekmodellen bedekten, waren de bosrietzangers minder bang.
“De bosrietzangers aarzelden meer om de nepvogels te benaderen als het streepjespatroon zichtbaar was”, aldus Welbergen. “Maar als we het streepjespatroon van een koekoek verwijderden en zijn uiterlijk dus minder havikachtig maakten, werd het nepdier vaker aangevallen.”
De resultaten van het onderzoek tonen volgens Welbergen duidelijk aan dat het havikachtige uiterlijk van koekoeken in de loop van de evolutie is ontstaan om de dieren gemakkelijker toegang te geven tot de nesten van andere vogels.
(Bron)