Uitkeringsgedoe
Heel lang verhaal, maar lees dit, en het artikel, zeker als je niet weet hoe het is om afhankelijk te zijn van een uitkering of om welke bedragen het eigenlijk gaat.
Dit maakt het zo frustrerend. Ik word zelf al compleet ibbelig van alle geregel en gedoe, en ik ben behoorlijk digitaal vaardig, weet van regelingen, weet waar ik recht op heb en waar ik aan moet voldoen, en weet door te bijten bij nitwits van instanties. Maar dat geldt voor veel mensen niet.
Sinds half juni zit ik in de ziektewet (ZW), omdat ik toen al een tijdje ziek was terwijl ik in de WW zat. Ik krijg 990 euro netto via de ZW, inclusief aanvulling omdat ik anders op 839 euro bruto uit zou komen (pakweg 803 euro netto). (Let wel: de ZW is een iets lager bedrag dan de WW, dat een iets lager bedrag is dan je laatst verdiende loon, dat in mijn geval al iets lager was dan de bijstandsnorm ook al kon dat niet. Bij elke stap ging ik er iets verder op achteruit, wat startte bij dat werk. Daarvoor had ik een volledige bijstandsuitkering, die hoger was, en daarvoor een salaris dat iets hoger was dan bijstand, wat me netto uiteindelijk geld kostte doordat ik meer belasting moest betalen [oa gemeentelijke] en minder toeslagen kreeg - maar wel veel minder geregel en gedoe had.)
Op de eerste van de maand geef ik door wat ik de maand ervoor verdiend heb (alsof je loon hebt als je ziek thuis zit, maar zo werkt het systeem, dat is voor WW en ZW gelijk), een paar dagen tot een week later (als er bijv een weekend of een feestdag tussen zit) staat het geld op mijn rekening. Let wel: ik krijg per maand uitbetaald, omdat ik vanuit de WW de ZW inkwam. Als je vanuit werk de ZW ingaat, krijg je per 4 weken betaald en wordt het allemaal nog veel ingewikkelder.
Omdat ik pakweg in de eerste week van de maand betaald krijg, start ik met een gat: mijn zorgverzekering wordt rond de 27e afgeschreven, de huur moet voor de 1e betaald zijn.
Nog een verschil tussen ZW vanuit WW of vanuit werk: bij ZW vanuit werk krijg je je vakantiegeld in mei uitbetaald. Bij ZW vanuit WW krijg je het direct. Die 990 euro die ik krijg, is dus inclusief vakantiegeld.
Bijstand is 1021,67 (exclusief 53,77 vakantiegeld, dat met de uitkering in mei betaald wordt, bijstand krijg je zo rond de 25e van de volgende maand, mooi op tijd om rekeningen voor de volgende maand te betalen).
Je denkt: die ZW is 990 inclusief vakantiegeld, laten we dat even laag inschatten op 30 euro. (UWV kan/wil mij niet voorrekenen wat het bedrag precies is, wat raar is want dat zullen ze toch echt weten, sowieso vreemd dat het niet op de specificatie staat - NB toegevoegd: inmiddels weet ik waarom: UWV controleert later in de betalingsmaand bij de Belastingdienst of het door jou opgegeven loon over de voorgaande maand klopt - het uitbetaalde bedrag is daarmee formeel een schatting, en dus kan er geen exact vakantiegeldbedrag worden berekend. Toch coulant dat ze wel een uitkeringsbedrag overmaken als dat ook nog niet formeel vastgesteld is...) Dan zou de netto uitkering 960 euro zijn. Dat is 61 euro lager dan bijstand, dus ik vroeg aanvullende bijstand aan. Die kreeg ik. 6,13 euro per maand. Nee, die komma staat niet verkeerd.
(Wat me stiekem enorm genoegen doet: voor die kloterige 6 euro zit dus elke maand iemand bij de gemeente mijn doorgegeven inkomsten te beoordelen, een berekening uit te draaien en een betaalopdracht te maken, zodat ik keurig per post een brief krijg met de berekening, en die 6 euro op mijn rekening komt. Volgens mij kost dat al vele malen meer dan die paar euro.) Weer een let wel: over die 6 euro per maand krijg ik eind mei natuurlijk wel vakantiegeld. Wie weet zelfs helemaal 3 euro voor het hele jaar.
Al met al, de ZW zonder vakantiegeld geschat op 960, plus bijstand, is samen 966 euro netto per maand.
Belangrijke correctie onderaan de tekst! (Niet in het verhaal zelf aangepast, omdat dit ook illustreert wat een warboel het al gauw wordt.)
Het absolute bestaansminimum wordt gezien als 95% van de bijstandsnorm, 970,59. Daar zit ik dus onder. Raar genoeg zou ik nu schulden kunnen maken die ik niet zou hoeven op te lossen want er valt juridisch gezien niks te halen.
Als ik dit beknopt voorreken aan mensen, zeggen ze: maar dan kun je toch zeker naar de Voedselbank? Nou... nee. Want mijn inkomen voldoet aan de eisen. Maar de Voedselbank rekent ook toeslagen mee als inkomen. En ik krijg per maand aan huur- en zorgtoeslag 300 euro, waardoor mijn besteedbaar inkomen rond de 1270 euro komt (ZW exclusief het mij onbekende vakantiegeldbedrag, plus bijstand plus toeslagen - let wel: ook een teruggave inkomstenbelasting telt mee, maar die weet ik nog niet).
Eraf: huur; energie; water; zorg- en andere verzekeringen tot max 165 euro (mijn zorgverzekering is al 150 euro); niet-vergoede ziektekosten zoals eigen risico en eigen bijdrages tot totaal max 50 euro (niemand heeft een eigen risico van 50 euro, maar goed); foon, tv, internet tot max 54 euro; persoonlijke verzorging 34 euro; was- en schoonmaakmiddelen 6 euro; vervoer 25 euro, 200 euro kostgeld. (Die genoemde normbedragen zijn door de Voedselbank opgesteld.)
Als je minder dan 230 euro overhoudt na die berekening, dan kom je in aanmerking. Ik kom op 174 uit. Maar dat is exclusief de teruggave inkomstenbelasting, waardoor ik vermoedelijk op 232 uit ga komen, boven de norm. En dat komt vooral doordat ik vorig jaar veel extra kosten had die ik (niet allemaal) af kon trekken ivm mijn gezondheid. Weer een let wel: die teruggave komt in juni, juli, daaromtrent. Daar heb ik nu nog niets aan.
En zoals in het bijgevoegde artikel uit Trouw uitgelegd wordt: als ik ga werken, ga ik er uitsluitend op vooruit als ik flink betaald word (wat niet gaat gebeuren, want Doelgroepregister dus max minimumloon, en ik mocht voorheen max 26 uur werken, dat kan ik nu nog lang niet). Iets meer verdienen dan bijstandsniveau en mijn toeslagen gaan (fors) omlaag. Nog iets meer verdienen en bijvoorbeeld de kwijtschelding gemeentebelastingen vervalt, momenteel hier toch ook 440 euro per jaar, en elk jaar stijgend. En de loonbelasting wordt anders, de teruggave wordt lager.
Voor elke cent die je verdient, lever je meer in.
Je wordt simpelweg gestraft als je vanuit een uitkering gaat werken, in geld maar vaak ook in administratie. Nog afgezien van wat er gebeurt als je in deeltijd gaat werken, dan ben je soms dagen bezig om medewerkers van instanties die aanvullende uitkeringen moeten regelen, uit te leggen hoe ze hun werk moeten doen, omdat zij er ook niks van snappen. Niet omdat ze dom of onkundig zijn (oké, sommigen wel), maar omdat zij ook in het woud van regelingen en uitzonderingen totaal de weg kwijtraken. En bij elk gesignaleerd probleem wordt een fix bedacht - waardoor het weer ingewikkelder wordt.
Het hele systeem moet op de schop. Ik heb geen geniaal idee hoe het zo ingericht kan worden dat je snel(ler), simpel(er) en overzichtelijk(er) kunt zorgen voor een goed financieel vangnet, waarbij ruimte is voor wie kan werken (en dat ook loont, ook bij deeltijdwerk) maar ook voor wie dat niet kan, en waarbij je ook degenen die niet willen kunt stimuleren (dat zijn er echt veel minder dan mensen en overheid lijken te denken - zie boven, wie echt wil uitvreten gaat zich dit niet allemaal op de hals halen - en de inzet die er nu is om fraude op te sporen zou beter anders gebruikt kunnen worden). En hoe zo'n vangnet ook nog algemeen geaccepteerd zou kunnen worden. Mensen zouden vast gaan sputteren dat ze dit niet willen, want wie betaalt dat en hullie willen niet werken. Die mensen realiseren zich niet dat ze nu ook meebetalen, en mogelijk zelfs meer, door alle rompslomp en noodvoorzieningen die veroorzaakt worden door dit systeem. Maar dat ontdekken ze pas als ze het aan den lijve ondervinden vrees ik.
CORRECTIE: vakantiegeld wordt wel meegeteld als maandinkomen, ook als je het jaarlijks uitbetaald krijgt. En naar nu blijkt is de 6 euro aanvullende bijstand een bedrag dat overblijft na verrekening van een aflossing eerder teveel ontvangen bijstand, de brief die daarover gestuurd is is nooit aangekomen.. Het bedrag waar ik maandelijks recht op heb is 85,05 plus 4,48 vakantiegeld. Met de geschatte belastingteruggave, toeslagen en ZW erbij en de aflossing eraf kom ik op 1375 euro uit, en dat is al 100 euro meer.
Dan kom ik op 279 euro per maand uit, inclusief de geschatte belastingteruggave. Ruim boven de Voedselbanknorm.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten