Het Gouden Koppel

 Carel en Cecile ontmoetten elkaar op de middelbare school, het VWO. Hij de zoon van een hoge pief bij KLM, zij de dochter van net zo'n hoge pief bij Philips.

Ze gingen samen een medisch-technische studie doen: een afwisselende studie waar je veel kanten mee op kunt, goede perspectieven, uitdagend.

Ze rolden er vlot doorheen, gingen samenwonen, gingen beiden door voor hun promotie in de research-richting - ze werden het Gouden Koppel genoemd.

Na die promoties kregen ze goede banen, ze trouwden, kochten een huis, kregen twee kinderen: Cleo en Caspar. Ze verhuisden naar een groter huis, de kinderen gingen naar de opvang en later naar school, ze hadden een asielkat en een rashond, op het werk ging alles goed, ze stroomden door naar functies als faculteitshoofd en afdelingshoofd, ze kochten een nog ruimer huis op een nog mooiere locatie, de vier tot zes vakanties per jaar gaven regelmatig wat lucht.

Carel was altijd later thuis, maar hij werkte verder weg en had meer mensen onder zich, dus Cecile regelde het avondeten, dat ze later opwarmde voor hem. Hij at het zittend op de bank terwijl hij zijn mails las, 'niet storen'.

Toen Cleo en Caspar respectievelijk 13 en 11 waren, viel Cecile iets op tijdens hun all inclusive-vakantie van oktober.

De lifeguards wierpen nog steeds hunkerende en flirtende blikken, zoals ze gewend was - ze zag er goed uit voor haar leeftijd en ze lachte altijd vriendelijk terug. Alleen waren de blikken nu duidelijk bedoeld voor Cleo.

Die vakantie was niet zo ontspannen. Ze dronk wat teveel, waar Carel over mopperde, terwijl hij dat zelf ook deed, waar zij niets van mocht zeggen, net zo min als over zijn continue smartfoongebruik.

Eenmaal weer thuis zette ze alles op een rijtje. Toen Carel thuiskwam, wachtte ze hem op, met een wijntje, en de mededeling: 'We moeten praten'.

De tekst waar Carel zich al lang op had voorbereid - al sinds die eerste keer met een studente. Probleem was wel dat het nu niet zoals de afgelopen jaren bij vluchtige seks met wisselende dames was gebleven, maar dat hij echt verliefd was geworden. Hoe was Cecile daar achtergekomen?

Cecile vertelde. Ja, ze had haar man, haar gezin, haar baan, haar hobby's, haar vriendinnen. Maar ze voelde zich als een hamster in een tredmolen: ze rende hard, maar ze kwam nergens. Carel probeerde uit alle macht zijn opluchting te verbergen. Ze wist het niet.

Hij vroeg of ze er een tijdje tussenuit wilde, een sabbatical. Rondreizen misschien, mogelijk daarna een andere functie. Hij stelde van alles voor, maar het ging allemaal uitsluitend over haar werk.

Toen ze in tranen schreeuwde dat haar werk wel het minste probleem was, ging hem iets dagen.

=============================================

Geen idee hoe het verder is gegaan. 

Heeft Carel zijn relatie met de studente geheim weten te houden voor zijn vrouw en zijn faculteit? En hoe gaat dat verder?

Heeft Cecile zich kunnen ontworstelen aan de tredmolen en weer plezier in het leven weten te vinden?

Hoe gaat het met Cleo en Caspar?

Relschoppers straffen, prima, maar zoals het verhaal beschreven is lijken de uitgesproken straffen me vooral een perfecte grond voor verder ongenoegen, meer onrust en minder binding van die veroordeelden met de samenleving, en dat kan en mag toch niet het doel zijn van het strafrecht.

Een strafmaat hoort niet de schijn van wraakzucht en partijdigheid te hebben. Hoewel we allemaal weten dat dat een illusie is – een bijstandsmoeder die boodschappen krijgt wordt keihard aangepakt, een multinational die ‘scherp aan de wind zeilt’ en alle belasting weet te ontduiken komt ermee weg. Ouders die slechts op grond van een 'verkeerde' achternaam verdacht zijn krijgen enorme boetes, de ambtenaren die dat bedachten en uit lieten voeren zitten volgens mij nog vrolijk op hun plek hun salaris op te strijken. Het kabinet viel, de hoogste baas werd ontslagen en direct in dienst genomen als ‘bijzonder adviseur’ bij BZK. Ze dronken een glas, ze deden een plas en alles bleef zoals het was.
Waar je ook kijkt, zie je een (on)behoorlijke tweedeling in dit land. Maar kennelijk zijn de meeste mensen daar akkoord mee (omdat ze er zelf – nog – geen last van hebben?), want de partijen die verantwoordelijk zijn voor deze regels en wetten en regelingen en uitvoeringsinstanties, blijven volop aan de macht.
Zo zal er niets veranderen. Zo zullen de ‘minderen’ (op grond van etniciteit, inkomen, fysieke en/of mentale aandoeningen, leeftijd, opleiding, toegang tot zorg, arbeidskansen en ga zo maar door) kwetsbaar blijven en steeds kwetsbaarder worden. Ook omdat ze weinig tot geen machtsmiddelen hebben – ik zie niet snel een rij rolstoelen, scootmobielen en verpleeghuisbedden met bewoners over de snelweg richting het Malieveld gaan (dat veld is ook beter geschikt voor trekkers natuurlijk…), wie werkloos is kan niet staken als drukmiddel, wie arm is heeft geen geld om naar een landelijke demonstratie te reizen als die niet toevallig in de buurt is.
Maar een jongen die tegen een ruit schopt en twee zakjes drop jat, krijgt vier maanden cel en een geldboete ter hoogte van tweemaal mijn jaarsalaris (en hij krijgt minder want jeugdloon). Dat gaat Nederland echt vooruit helpen.

In het Nederlands strafrecht zijn vier strafdoelen geformuleerd:

• vergelding (de straf voor de dader)
• generale preventie (afschrikwekkende werking op de bevolking door de dreiging van straf)
• onschadelijkmaking (voorkomen dat een opgesloten gestrafte ontsnapt, bescherming bevolking)
• speciale preventie (voorkomen dat de veroordeelde recidiveert)

Het is duidelijk dat bij de uitgesproken straffen de eerste twee doelen zeker bereikt zijn. In theorie telt de bescherming van de bevolking deels mee: wie in de bak zit, kan niet rellen. Maar naar mijn mening gaat het om zeer specifiek geweld: er was al veel spanning door de coronamaatregelen, en de avondklok was de (adrenaline?)druppel die de emmer deed overlopen. De rechtbankverslagen die ik las, gingen over jongens zonder strafblad. Opgefokt en meegesleept. Onderschat niet hoe dat werkt in zo'n situatie. De relschoppers misdragen zich, de politie treedt (terecht) op, de relschoppers verzetten zich, de politie moet harder optreden - zowel om de orde te herstellen als om zichzelf te beschermen, waarna de relschoppers ook feller worden en het kan uitmonden in een halve veldslag. De politie staat dan niet meer tegenover individuen, maar tegenover een kolkende massa stenen en vuurwerk gooiende hersenloze blob - en de relschoppers zien ook geen agenten of ME'ers meer, maar een linie die vooral uitdaagt om er doorheen te breken. Niet omdat de agenten uitdagen als doel hebben, maar omdat het zo werkt, en omdat het niet anders kan. Het is niet ideaal, maar het minst slechte. (Tenzij je een waterkanon zou voltanken met water waarin XTC of MDMA is opgelost misschien. Paar keer spuiten en alle rellers liggen te knuffelen 🤗)

In zo'n situatie kun je als agent niet even je beschermingsmiddelen wegdoen en een gezellig babbeltje maken met degene die net een steen naar je kop wilde gooien. Wie weet zou het kunnen werken, maar ik zou het risico niet willen nemen. Juist niet omdat degene die je zou aanspreken, niet de enige is.

Als je op zo'n moment 1 persoon uit de massa zou trekken en vraagt wat ie nou aan het doen is, zal ie verbaasd om zich heen kijken en schrikken.

Dat is géén verontschuldiging voor het gedrag, maar de voorgaande spanning rond de coronamaatregelen had mijns inziens meegewogen moeten worden als (licht) verzachtende omstandigheid.

Op z'n minst een deel van de bevolking het goedkeuren dat relschoppers worden opgesloten, een deel zal de gegeven straffen veel te laag vinden en een deel vindt ze te zwaar, die tweedeling is er altijd, welke straf er ook gegeven wordt.

Aangaande het laatste doel, het voorkomen van recidive: ik geloof er niets van dat dat doel bereikt wordt door deze straffen.

Daarnaast is het opvallend dat voetbalhooligans, die een sport van rellen maken, anders aangepakt worden. Het beleid daarbij is dat alle strafbare feiten moeten uitmonden in een strafrechtelijke sanctie. Maar...

Voorbeeld: seizoen 2005/2006, Feyenoord-Ajax, 854 Feyenoordsupporters aangehouden. Ruim 600 daarvan wegens niet gehoorzamen aan een bevel van een agent (bijvoorbeeld om 'zich te verwijderen').

Uiteindelijk zijn er 191 vervolgd, en daarvan kwamen er 67 voor de rechter (de overigen: 119 kregen een transactievoorstel, er was 1 taakstraf, en er waren 3 sepots).

Van die 67 gedagvaarden, kregen er 29 een geldboete, 21 een werkstraf, 4 een celstraf, 1 jeugddetentie (totaal dus 55 personen veroordeeld).

82% van die 67.

854 aanhoudingen leiden tot 55 veroordelingen. 6,44%. Daarnaast zijn 189 supporters voorgedragen voor een stadionverbod, bij 181 personen is dat ook opgelegd. (Bron)

Ik vraag me dan af: wat heeft dit alles gekost, en wat heeft het opgeleverd? Wat verklaart het verschil tussen de aanpak van hooligans en de avondklokrellers?

Het was al laat, ik wilde gaan slapen. Maar er werd een artikel van De Correspondent gelinkt op Twitter, een artikel van Arjen van Veelen "Komt een relschopper voor de rechter", en dat wilde ik lezen. Nu is het een paar uur later, ik ben witheet en heb het van me afgeschreven. Er staan wat citaten en parafrases in. 

Dit is een naar verhaal. Verslag van een aantal rechtszaken tegen de relschoppers in Rotterdam, op de eerste avondklokdag.

Jongens die een sleutelhanger pikten. En ja, een steen hadden gegooid. 

Een timmerman stal een zakje M&M’s, een pet en wat viltstiften, samen nog geen tientje waard. Hij was de eerste die berecht werd dus 'er moest een voorbeeld gesteld worden': een maand celstraf.
Bezorger kwam met zijn busje vast te staan in de chaos, stapte uit en liet zich meeslepen. Een celstraf ter hoogte van het voorarrest van zeven weken (door dat voorarrest was hij zijn baan kwijt, kon ie zijn schooljaar op zijn buik schrijven, had hij ongetwijfeld ellende meegemaakt in het HvB) plus 200 euro boete, voor het stelen van een sleutelhanger, twee potten spierversterkend middel, en het gooien van een steen naar het Kruidvat. Die winkel vorderde 10.000 euro, maar dat werd afgewezen.

Bezorger van 20, loopt het tankstation in en weer uit, neemt twee zakjes drop mee. En hij trapt tegen (niet: door) de ruiten van een leegstaand politiebureau.
Hij heeft zich zelf gemeld nadat hij op beelden te zien was, en de diefstal en de schop bekend. Vastgehouden in de bak tot de rechtszaak. 

De woorden van de OvJ: ‘In de kern ben je een beste jongen’, zei hij, ‘Ik weet zeker dat je moeder je hartstikke lief vindt.’
Uitspraak: Gevangenisstraf voor de duur van 4 maanden met aftrek van voorarrest, waarvan 2 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar, met bijzondere voorwaarden (1 jaar meldplicht bij de Reclassering; inspanningsverplichting tot het verkrijgen en behouden van een zinvolle dagbesteding; gedragsinterventie cognitieve vaardigheden), en een taakstraf voor de duur van 200 uren (die taakstraf kan ook uitgezeten worden, 100 dagen).
Ik kan me voorstellen dat de jongen herademde. Ja, een strafblad, dat is ellendig. Maar feitelijk 2 maanden met aftrek, en 200 uur taakstraf, dat moet dan maar. Had ie niet zo stom moeten zijn. Voor twee zakjes drop en een schop tegen een ruit van een leegstaand gebouw.
Oh ja. Dat politiebureau dat vernield was. Waar hij tegenaan had getrapt. De totale schade aan dat bureau was 20.764,67 euro. 

Ons rechtssysteem kent groepsaansprakelijkheid. Doet een hele groep iets, maar wordt er maar één opgepakt waarvan bewezen kan worden dat die 'iets' gedaan heeft, dan is die volledig aansprakelijk voor de totale schade.

Deze bezorger van 20 krijgt voor het jatten van twee zakjes drop vier maanden gevangenisstraf, 200 uur taakstraf, en hij moet in zijn eentje de schade betalen die een groep - mensen die hij niet kent - heeft aangericht, omdat hij aanwezig was en van hem bewezen kan worden (en wat hij bekend heeft) dat ie tegen een ruit geschopt heeft. 20.764,67 euro. Uit het vonnis: "Vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 25 januari 2021 tot aan de dag van de algehele voldoening. Indien volledig verhaal van de hoofdsom van 20.764,67 niet mogelijk blijkt, kan gijzeling kan worden toegepast voor de duur van 50 (vijftig) dagen; de toepassing van de gijzeling heft de betalingsverplichting niet op". Van zijn flexbaan (die hij vast kwijt is). Dat salaris spaarde hij op, en daarmee speculeerde hij op de koers van de euro. Geen rijke beursspeculant. En geen internationaal bedrijf dat hier belasting ontduikt. Gewoon een jongen die zich heeft laten meeslepen. Niet zo'n totaal ontspoorde gast die ramkraken pleegt of met machinegeweren rondloopt of coke dealt (en zelden gepakt wordt, en als toch, dan geld genoeg heeft voor een doorgewinterde advocaat). 

(Volledige vonnis)

Zo'n jongen gaat naar de gevangenis. Waar hij misschien goeie tips krijgt hoe hij zo snel mogelijk die schadevergoeding bij elkaar kan verdienen. Daar zitten wel jongens die dat weten. Die zijn er in mislukt, anders zaten ze daar niet maar zaten ze aan de rand van het zwembad bij hun huis in een warm land, maar toch. 
En ik kan me zomaar voorstellen dat zo'n jongen zich belazerd voelt, genaaid, oneerlijk behandeld. En in paniek over dat geld. Ik kan me zomaar voorstellen dat je dan bijzonder gevoelig wordt voor goede tips. Of voor een regeling met iemand voor straks als je weer buiten bent. Of voor een klusje - een gevaarlijk klusje misschien, maar ja, dat geld. Bijna 21.000 euro. Voor mij zijn dat twee jaarsalarissen. 
Zo'n jongen staat straks weer op straat. Wat moet hij? Een baan zoeken, met zijn strafblad? En binnen welke termijn moet die schadevergoeding betaald worden?

Volgens de officier mocht de jongen zich in zijn handjes wrijven. Want hij was kennelijk mild geweest.

Ik ben het er volledig mee eens dat die relschoppers bestraft worden. Maar deze straffen voelen als wraak, niet als rechtvaardigheid. En wraak roept alleen maar meer wraak op.
Als deze jongens straks een prima deelnemer aan het normale leven worden, dan zijn ze helden. Want ik kan me voorstellen dat ze verbitteren, want ja, ze zijn stom geweest, maar dat hebben ze ook toegegeven, ze hebben gezegd dat ze spijt hadden.
Ik ben geen rechter. Maar ik zou denken dat een celstraf ter hoogte van het voorarrest plus een voorwaardelijke straf als stok achter de deur plus een taakstraf al een flinke douw zou zijn. 

Als ik dit artikel lees, kan ik alleen maar denken: zo kweek je echte criminelen. Want als je ze zo behandelt, gaan ze zich zo gedragen.

Nee, ik ben geen softie die vindt dat je niet mag straffen en dat je met de jongens in een bloementuin moet gaan zitten en praten over hun jeugd of zo. Hoewel dat voor sommigen misschien best goed zou zijn. Maar wangedrag mag je aanpakken en bestraffen. Doe het alleen niet op een manier die die jongens nog minder kansen geeft en nog verder wegtrekt uit de maatschappij, die ze ontwortelt en wraaklustig maakt, en ze in contact brengt met ervaren criminelen die maar al te graag lesgeven en zulke jongens prima kunnen ge/misbruiken voor hun eigen doelen. 

Wie van ons is smetteloos? Liep nooit door rood, fietste nooit zonder licht, kwam niet (zonder hond of verklaring) buiten tijdens de avondklok, zette zijn vuilnis nooit naast de container, of grof vuil bij dat van de buren die wél een afspraak hadden gemaakt? Wie hield niet zijn mond toen de kassadame iets per ongeluk niet aansloeg of vergat zelf nooit iets af te rekenen? Wie vulde zijn belastingformulier altijd heel exact volgens de regels in? Wie reed nooit te hard? Wie vergat nooit zijn ID-bewijs bij zich te hebben? Wie maakte op de middelbare zijn huiswerk keurig, keek nooit af en spijbelde niet? Wie gooide nooit glas in de container ná 22 uur? Wie jatte als kind of jongere nooit een snoepje? Wie kluste nooit zwart, tegen betaling of in natura, of liet een klus zwart doen? Wie rookte als roker nooit ergens waar dat niet mocht?  Wie heeft nooit een fout gemaakt met afvalscheiding, zoals een pizzadoos bij het oud papier of een schone krant bij het restafval, een gebroken drinkglas in de glasbak? Welke festivalganger slikte nooit een pretpil? Wie jatte nooit een fiets of kocht er een op straat tegen een wel heel lage prijs? Wie gooide nooit rommel op straat? Wie reed nooit zwart of grijs in het OV? Enzovoorts. Nee, niet te vergelijken, en toch: allemaal dingen die niet mogen. Verboden zijn, tegen de regels,niet toegestaan, strafbaar. 

Wie van ons is zonder zonden? Hij werpe de eerste steen, hoewel, doe dat maar niet. Voor je het weet kost het je twee jaarsalarissen.

(Voor wie meer wil weten over soorten en achtergronden en motieven voor 'kleine criminaliteit', zie het boek Kleine criminaliteit: een beschrijving van veel voorkomende vormen van criminaliteit, uit '88, complete PDF)

Update soos. Ik kreeg een brief. Was dat een reactie op mijn mail over hoe het nou zat met die 6 euro?

Nope. Ergens vorig jaar ontving ik teveel aanvullende bijstand. Want UWV deed er twee maanden over om de toeslag op mijn ZW te berekenen, en pas toen ik dat wist, kon ik het doorgeven aan de soos. Dus: teveel ontvangen.

In oktober, november, december kreeg ik geen aanvulling. Ik nam aan dat dat een verrekening was van de teveel ontvangen bijstand. Niet dat ik ook maar enig bericht daarover kreeg. Geen brief, geen berekening. Ik was nog te slap na de operatie om daar achteraan te gaan en ben het later vergeten, dat is mijn fout. Maar je hoort natuurlijk geïnformeerd te worden over zo'n beslissing en over de berekening. Niets dus.

Tot nu. 240 euro terugbetalen. Heel coulant, in termijnen van ruim 50 euro. Mocht ik intussen uit die uitkering raken, moet de rest binnen 6 weken betaald worden.

Geen berekening, alleen dat het om dat bedrag gaat. Dat is voor mij niet te controleren.

Bellen, naar het nummer bovenaan de brief. Nee, dan moest ik Team Beheer hebben. Ja, dat nummer belt u nu, maar die zijn er tot 12 uur. Nou, ja, tot half een, en eigenlijk tot 5 uur, maar in de middag alleen voor hulpverleners en spoedgevallen. Waarom we niet vermelden dat het nummer tot 12 uur bereikbaar is en de hulpverleners inseinen dat ze ook in de middag kunnen bellen? Ehm...

Morgenochtend weer bellen.

Vervolg:

Soos gebeld. Doorverbonden en doorverbonden, tot ik een specialist sprak.

Samengevat: het klopt dat ik 270 euro moet terugbetalen. En daarom krijg ik de komende 5 maanden geen 6 euro bijstand, maar 31. Logisch toch?

In aug/sept kreeg ik een aanvulling op mijn ZW die te hoog was. Dit omdat UWV pas op 30 sept de berekening van de toeslag op mijn ZW (ingaande 17 juni...) rond had. Die gaf ik direct door aan de soos, die mij een week later een brief stuurde dat ik 723 euro moest terugbetalen.

Die brief kreeg ik nooit. (Soosdame: 'Dat gebeurt vaak, ze doen maar wat op de postkamer.' Die had er echt zin in.)

In okt/nov/dec kreeg ik niets. Ik nam aan dat mijn UWV-uitkering te hoog was voor aanvulling. Had ook iets anders aan mijn hoofd in die tijd ;p Mijn volledige aanvulling werd toen verrekend.

In jan/feb/mrt bleef er na de verrekening 6 euro over. Aha!

Hoe dan ook, we zijn nu zes maanden na oktober. Dan gaat de invordering naar een andere afdeling. Dus krijg je een nieuwe brief (die ik nu wél kreeg) met de vermelding van het openstaande bedrag. Zonder vermelding dat het een restantschuld is, waardoor er alleen staat: in aug/sept kreeg u teveel, wij gaan dat nu verrekenen, en je denkt: huh? Wat zitten ze daar te doen, dat ze daar nu pas mee komen?

Er moet nog 270 euro terugbetaald worden. Ik moet per maand 5% van de bijstandsnorm inclusief vakantiegeld terugbetalen (norm: 1021,67, vakantiegeld 53,77 = 1075,44), ofwel 53,77.

Ik heb recht op 85,05 bijstand, min 53,77, wordt 31,28.

Ik wist wel dat die 6 euro niet kon kloppen. Maar niemand kon me uitleggen hoe dat zat. Nu is het in elk geval duidelijk.

Uitkeringsgedoe

Heel lang verhaal, maar lees dit, en het artikel, zeker als je niet weet hoe het is om afhankelijk te zijn van een uitkering of om welke bedragen het eigenlijk gaat.

Dit maakt het zo frustrerend. Ik word zelf al compleet ibbelig van alle geregel en gedoe, en ik ben behoorlijk digitaal vaardig, weet van regelingen, weet waar ik recht op heb en waar ik aan moet voldoen, en weet door te bijten bij nitwits van instanties. Maar dat geldt voor veel mensen niet.

Sinds half juni zit ik in de ziektewet (ZW), omdat ik toen al een tijdje ziek was terwijl ik in de WW zat. Ik krijg 990 euro netto via de ZW, inclusief aanvulling omdat ik anders op 839 euro bruto uit zou komen (pakweg 803 euro netto). (Let wel: de ZW is een iets lager bedrag dan de WW, dat een iets lager bedrag is dan je laatst verdiende loon, dat in mijn geval al iets lager was dan de bijstandsnorm ook al kon dat niet. Bij elke stap ging ik er iets verder op achteruit, wat startte bij dat werk. Daarvoor had ik een volledige bijstandsuitkering, die hoger was, en daarvoor een salaris dat iets hoger was dan bijstand, wat me netto uiteindelijk geld kostte doordat ik meer belasting moest betalen [oa gemeentelijke] en minder toeslagen kreeg - maar wel veel minder geregel en gedoe had.) 

Op de eerste van de maand geef ik door wat ik de maand ervoor verdiend heb (alsof je loon hebt als je ziek thuis zit, maar zo werkt het systeem, dat is voor WW en ZW gelijk), een paar dagen tot een week later (als er bijv een weekend of een feestdag tussen zit) staat het geld op mijn rekening. Let wel: ik krijg per maand uitbetaald, omdat ik vanuit de WW de ZW inkwam. Als je vanuit werk de ZW ingaat, krijg je per 4 weken betaald en wordt het allemaal nog veel ingewikkelder.

Omdat ik pakweg in de eerste week van de maand betaald krijg, start ik met een gat: mijn zorgverzekering wordt rond de 27e afgeschreven, de huur moet voor de 1e betaald zijn.

Nog een verschil tussen ZW vanuit WW of vanuit werk: bij ZW vanuit werk krijg je je vakantiegeld in mei uitbetaald. Bij ZW vanuit WW krijg je het direct. Die 990 euro die ik krijg, is dus inclusief vakantiegeld.

Bijstand is 1021,67 (exclusief 53,77 vakantiegeld, dat met de uitkering in mei betaald wordt, bijstand krijg je zo rond de 25e van de volgende maand, mooi op tijd om rekeningen voor de volgende maand te betalen). 

Je denkt: die ZW is 990 inclusief vakantiegeld, laten we dat even laag inschatten op 30 euro. (UWV kan/wil mij niet voorrekenen wat het bedrag precies is, wat raar is want dat zullen ze toch echt weten, sowieso vreemd dat het niet op de specificatie staat - NB toegevoegd: inmiddels weet ik waarom: UWV controleert later in de betalingsmaand bij de Belastingdienst of het door jou opgegeven loon over de voorgaande maand klopt - het uitbetaalde bedrag is daarmee formeel een schatting, en dus kan er geen exact vakantiegeldbedrag worden berekend. Toch coulant dat ze wel een uitkeringsbedrag overmaken als dat ook nog niet formeel vastgesteld is...) Dan zou de netto uitkering 960 euro zijn. Dat is 61 euro lager dan bijstand, dus ik vroeg aanvullende bijstand aan. Die kreeg ik. 6,13 euro per maand. Nee, die komma staat niet verkeerd.

(Wat me stiekem enorm genoegen doet: voor die kloterige 6 euro zit dus elke maand iemand bij de gemeente mijn doorgegeven inkomsten te beoordelen, een berekening uit te draaien en een betaalopdracht te maken, zodat ik keurig per post een brief krijg met de berekening, en die 6 euro op mijn rekening komt. Volgens mij kost dat al vele malen meer dan die paar euro.) Weer een let wel: over die 6 euro per maand krijg ik eind mei natuurlijk wel vakantiegeld. Wie weet zelfs helemaal 3 euro voor het hele jaar. 

Al met al, de ZW zonder vakantiegeld geschat op 960, plus bijstand, is samen 966 euro netto per maand.

Belangrijke correctie onderaan de tekst! (Niet in het verhaal zelf aangepast, omdat dit ook illustreert wat een warboel het al gauw wordt.)

Het absolute bestaansminimum wordt gezien als 95% van de bijstandsnorm, 970,59. Daar zit ik dus onder. Raar genoeg zou ik nu schulden kunnen maken die ik niet zou hoeven op te lossen want er valt juridisch gezien niks te halen.

Als ik dit beknopt voorreken aan mensen, zeggen ze: maar dan kun je toch zeker naar de Voedselbank? Nou... nee. Want mijn inkomen voldoet aan de eisen. Maar de Voedselbank rekent ook toeslagen mee als inkomen. En ik krijg per maand aan huur- en zorgtoeslag 300 euro, waardoor mijn besteedbaar inkomen rond de 1270 euro komt (ZW exclusief het mij onbekende vakantiegeldbedrag, plus bijstand plus toeslagen - let wel: ook een teruggave inkomstenbelasting telt mee, maar die weet ik nog niet). 

Eraf: huur; energie; water; zorg- en andere verzekeringen tot max 165 euro (mijn zorgverzekering is al 150 euro); niet-vergoede ziektekosten zoals eigen risico en eigen bijdrages tot totaal max 50 euro (niemand heeft een eigen risico van 50 euro, maar goed); foon, tv, internet tot max 54 euro; persoonlijke verzorging 34 euro; was- en schoonmaakmiddelen 6 euro; vervoer 25 euro, 200 euro kostgeld. (Die genoemde normbedragen zijn door de Voedselbank opgesteld.)

Als je minder dan 230 euro overhoudt na die berekening, dan kom je in aanmerking. Ik kom op 174 uit. Maar dat is exclusief de teruggave inkomstenbelasting, waardoor ik vermoedelijk op 232 uit ga komen, boven de norm. En dat komt vooral doordat ik vorig jaar veel extra kosten had die ik (niet allemaal) af kon trekken ivm mijn gezondheid. Weer een let wel: die teruggave komt in juni, juli, daaromtrent. Daar heb ik nu nog niets aan.

En zoals in het bijgevoegde artikel uit Trouw uitgelegd wordt: als ik ga werken, ga ik er uitsluitend op vooruit als ik flink betaald word (wat niet gaat gebeuren, want Doelgroepregister dus max minimumloon, en ik mocht voorheen max 26 uur werken, dat kan ik nu nog lang niet). Iets meer verdienen dan bijstandsniveau en mijn toeslagen gaan (fors) omlaag. Nog iets meer verdienen en bijvoorbeeld de kwijtschelding gemeentebelastingen vervalt, momenteel hier toch ook 440 euro per jaar, en elk jaar stijgend. En de loonbelasting wordt anders, de teruggave wordt lager. 

Voor elke cent die je verdient, lever je meer in. 

Je wordt simpelweg gestraft als je vanuit een uitkering gaat werken, in geld maar vaak ook in administratie. Nog afgezien van wat er gebeurt als je in deeltijd gaat werken, dan ben je soms dagen bezig om medewerkers van instanties die aanvullende uitkeringen moeten regelen, uit te leggen hoe ze hun werk moeten doen, omdat zij er ook niks van snappen. Niet omdat ze dom of onkundig zijn (oké, sommigen wel), maar omdat zij ook in het woud van regelingen en uitzonderingen totaal de weg kwijtraken. En bij elk gesignaleerd probleem wordt een fix bedacht - waardoor het weer ingewikkelder wordt.

Het hele systeem moet op de schop. Ik heb geen geniaal idee hoe het zo ingericht kan worden dat je snel(ler), simpel(er) en overzichtelijk(er) kunt zorgen voor een goed financieel vangnet, waarbij ruimte is voor wie kan werken (en dat ook loont, ook bij deeltijdwerk) maar ook voor wie dat niet kan, en waarbij je ook degenen die niet willen kunt stimuleren (dat zijn er echt veel minder dan mensen en overheid lijken te denken - zie boven, wie echt wil uitvreten gaat zich dit niet allemaal op de hals halen - en de inzet die er nu is om fraude op te sporen zou beter anders gebruikt kunnen worden). En hoe zo'n vangnet ook nog algemeen geaccepteerd zou kunnen worden. Mensen zouden vast gaan sputteren dat ze dit niet willen, want wie betaalt dat en hullie willen niet werken. Die mensen realiseren zich niet dat ze nu ook meebetalen, en mogelijk zelfs meer, door alle rompslomp en noodvoorzieningen die veroorzaakt worden door dit systeem. Maar dat ontdekken ze pas als ze het aan den lijve ondervinden vrees ik.

CORRECTIE: vakantiegeld wordt wel meegeteld als maandinkomen, ook als je het jaarlijks uitbetaald krijgt. En naar nu blijkt is de 6 euro aanvullende bijstand een bedrag dat overblijft na verrekening van een aflossing eerder teveel ontvangen bijstand, de brief die daarover gestuurd is is nooit aangekomen.. Het bedrag waar ik maandelijks recht op heb is 85,05 plus 4,48 vakantiegeld. Met de geschatte belastingteruggave, toeslagen en ZW erbij en de aflossing eraf kom ik op 1375 euro uit, en dat is al 100 euro meer.

Dan kom ik op 279 euro per maand uit, inclusief de geschatte belastingteruggave. Ruim boven de Voedselbanknorm. 

Nibudberekening van kosten voor voeding 

(Bron)

Hoe juist werken tot armoede leidt

Update

Na lange tijd maar weer eens posten. Veel gebeurd intussen. Werk gehad vanuit het Doelgroepregister - het werk was heel leuk, de omstandigheden minder.

Ik putte mezelf uit omdat ik teveel uren maakte en niet goed aan de rem kon trekken. Daardoor was ik vaker ziek (wat exact de reden was dat ik in het Doelgroepregister zat, en ook de reden dat de werkgever mij aannam: slechts de helft van de loonkosten betalen en geen kosten als ik ziek was, een jaarlijkse bonus enzovoorts), en werd mijn contract niet verlengd.

Per januari '20 zat ik thuis. Uitgeput, overwerkt, moe, beroerd. Huisarts bezocht. Conclusie: burn out. Psycholoog erbij. Een van haar eerste vragen: ben je weleens getest op ADHD? Nou nee, mijn hoofd is altijd druk, maar ik beweeg toch nauwelijks, nee hoor, ik heb vast geen ADHD. Toch aangemeld voor een onderzoek.

Daarnaast merkte ik steeds meer van mijn hart. Rare overslagen, trillingen, druk. Ik wist dat mijn aortaklep niet oké meer was, in 2014 hoorde ik dat ik ooit geopereerd zou moeten worden, nieuwe klep erin. Toch maar weer laten onderzoeken.

In maart naar de cardioloog. Ja, klep moet nu vervangen worden, maar kan niet, corona, we stellen alles uit.

Intussen was ik wel op zoek naar nieuw werk (UWV vereiste dat, geen boodschap aan overspannenheid), en was ik ergens aangenomen, 1 april beginnen. Behalve dat het kantoor dicht ging, corona. Wat me toevallig goed uitkwam, want die operatie hing me boven het hoofd, en ik voelde me mentaal nog niet jofel, en fysiek ging het eigenlijk steeds slechter.

Onderzoek na onderzoek in het ziekenhuis. De aorta zelf was ook niet goed meer: doordat de aortaklep ernstig vernauwd was, moest het hart extra hard pompen om het bloed erdoor te krijgen. Daardoor kwam het bloed met teveel druk in de aorta, die daardoor uitlubberde. Risico: de binnenwand kan loslaten, of er kunnen zwakke plekken ontstaan, wat weer een extra risico geeft: een zwakke plek kan gaan uitpuilen (aneurysma, dat is meestal nog operabel) en vervolgens zelfs scheuren. Als dat laatste gebeurt is het vrijwel altijd einde verhaal.

Een aneurysma had ik (nog) niet, wel was mijn hartwand al verdikt, want spieren die harder werken, worden dikker. Daardoor kon er minder bloed in het hart, wat verklaarde dat ik zo moe was en vaker duizelig werd en zo maar door. Uiteindelijk gaat het hart dan nog harder werken, waardoor het effect alleen maar versterkt wordt. Daar moet je niet te lang mee doorlopen.

De cardioloog viel nog iets anders op in mijn bloeduitslagen. Ze keek terug in alle beschikbare uitslagen, tot in 2013, en zag dat het aantal bloedplaatjes gestaag daalde. Je moet tussen de 150 en 400 zitten, ik zat inmiddels op 70. Onder de 50 kun je ernstige stollingsproblemen krijgen. Hup, naar de gespecialiseerde internist. (Ik maak er een gewoonte van, ik kom voor X naar een ziekenhuis, en prompt vinden ze Y waar ook iets mee moet.)

Bloedonderzoek na bloedonderzoek. Alles dat mogelijk was, is erop losgelaten. Conclusie: MDS, myelodysplastisch syndroom. Dat is een beenmergaandoening waarbij een of meerdere bloedonderdelen niet, niet goed of niet voldoende worden aangemaakt, een vorm van chronische leukemie. De 'lichtste' vorm heeft betrekking op de bloedplaatjes, en geeft de langste verwachte levensduur, gemiddeld 10 jaar. Zolang je niet echt last hebt, hoeft er niks mee. Sterker: er kan niks mee, ook al heb je wel last. Pas als je bloedplaatjes onder 50 komen, wordt het gevaarlijk. En dan kan er feitelijk weinig, want bijvoorbeeld plaatjes toedienen werkt maar heel kort, na een dag of 3 worden ze al afgebroken. Medicatie werkt niet. Het is een kwestie van vaak controleren, want MDS kán omslaan in acute leukemie, die wel behandeld moet worden. De kans daarop is groter bij de andere vormen van MDS. 

Ik heb dat maar geparkeerd, ik meld me voor mijn bloedonderzoeken zodat het in de gaten gehouden wordt, en als er iets verandert zie ik wel weer.

Intussen kreeg ik dat ADHD-onderzoek. Bij de diverse vragenlijsten borrelde veel op. Dat ik vroeger op school altijd afgeleid was, achterstevoren zat, niet oplette, tenzij het heel boeiend was. Het vastlopen in structuurdingen. De verpleegkundig specialist, psycholoog en psychiater die ik sprak, signaleerden allemaal dat ik heel beweeglijk was (ikke? nee toch? was ik me niet van bewust).

Uitslag: ADHD gecombineerd (hyperactief, onoplettend, snel afgeleid). Advies: proefmedicatie. Maar dat kon nog niet, wegens het hart, dan is het een slecht idee er een stimulerend middel in te gooien.

Begin september werd de knoop doorgehakt: nu opereren. Behalve dat dat niet kon, want corona, de tweede golf, de IC's waren te vol om geplande operaties te doen. Na een hartoperatie lig je minimaal 1 dag op de IC, dus die plek moet er wel zijn. En ik was wel een dringend geval maar nog geen razende spoed.

Inmiddels kon ik eigenlijk niets meer. Ik fietste naar de winkel, 800 meter schat ik, dan was ik uitgeput. Zo'n stukje kostte me een kwartier, waar het eerder 5 minuten was. Nu moest ik eerst zitten, op adem komen, dan kon ik de winkel in. Daarna weer zitten voor ik kon fietsen. En corona-pech: voorheen stond er een bankje in de winkel waarop ik even koffie kon drinken halverwege de winkelronde, maar dat was weggehaald. Als er meerdere mensen bij de kassa stonden, moest ik over het karretje hangen omdat staan bijna niet meer mogelijk was.

De laatste keer fietste ik langzaam naar huis, totaal kapot, vlekken voor mijn ogen, ik fietste bijna de sloot in. Daarna bestelde ik alleen nog online boodschappen.

Elke vrijdag kon ik gebeld worden om te horen dat ik de volgende week geopereerd zou worden. Elke vrijdag wachten bij de foon. Niets. Ook mijn vrienden werden steeds nerveuzer - er gebeurde maar niets, ze zagen me achteruit gaan, hoe lang kon dat doorgaan?

Nog wat later kon ik niet meer liggen. Ik moest zittend slapen, ik kon twee woorden achtereen zeggen voor ik naar adem moest happen. Ik wist heel goed wat dat betekende. Dus met spoed de cardioloog gebeld en gehijgd dat ik zeker wist dat ik dreigend longoedeem had: als het hart het echt niet meer aankan, krijg je hartfalen, en kan er vocht in je longen terechtkomen. Flink aan de plaspillen, dat hielp wat. Veranderde niets aan mijn conditie (niet nul, maar ver onder nul), maar ik had weer wat lucht, en mijn hart werd minder zwaar belast.

Uiteindelijk ging op een vrijdag de foon. Ik kon me op 29 oktober melden, voor een operatie de dag erna. Het was eng én het luchtte me op. Want de coronacijfers namen weer toe en ik was bang dat er weer uitstel zou komen.

Naar het ziekenhuis. Ik herinner me dat ik de voorbereidingskamer inging, waar je al verdoofd wordt en waar alle buizen en slangen worden aangebracht, voordat je naar de echte OK gaat. 

Ik kwam bij op de IC, waar ik me niets van herinner. Mijn eerste herinnering was dat ik mijn ogen open deed op zaal en dacht: zo, vandaag gaat het gebeuren. Alleen was het al gebeurd ;p Ik had een biologische hartklep gekregen, en het opstijgende deel van mijn aorta was vervangen door een kunststof buisprothese. Ook had ik een tijdelijke pacemaker, omdat mijn hartslag (net als voor de operatie) veel te laag was, 45, en ik af en toe last had van een ritmestoornis: boezemfibrilleren, gebeurt bij 30% van dit soort hartoperaties - je hart slaat op hol. Mijn hoogste hartslag was 180, maar de pompfunctie van het hart loopt dan terug naar pakweg 30%. Zittend op de rand van je bed, in rust, met een hart dat topsport doet, zit je uitgeput te hijgen. Ook hiervoor een pil, en na wat experimenteren met de dosis zit ik nu op een keurige 55, zonder ritmeproblemen.

Mijn borst deed zeer, maar zeker niet zo erg als verwacht (toegegeven, je zit vol pijnstilling en je draagt een harnasje, om je doorgezaagde borstbeen te beschermen - dat is met staaldraad weer aan elkaar gezet, maar moet wel ontzien worden tot het geheeld is). De volgende dag al uit bed, en wat me vooral opviel: ik had zoveel lucht! Ik was slap, maar ánders slap. Niet zo 'net een hoge berg beklommen zonder eten en nu uitgeput in zuurstofarme lucht aan het verhongeren'-slap.

De donderdag na de operatie kreeg ik een CT-scan met contrastmiddel, dan wordt gekeken naar het hart en de hele aorta, om te kijken of er ergens lekkages of andere problemen zijn. Die waren er niet. Wel een niercyste en een niersteentje, dat is geen probleem. Maar mijn nieren, die al niet heel goed werken, trokken die contrastvloeistof niet en hielden er bijna mee op. Pilletje erbij, katheter om urine op te vangen ter controle, en nog maar even blijven. Plus de instructie dat ik bij volgende contrastscans vooraf 1,5 liter water moet drinken, zodat de nieren goed doorspoelen.

Ik zat op de rand van mijn bed en wilde gaan liggen. Dus ik zwaaide mijn been in bed. Direct bleek dat de verpleging een foutje gemaakt had: de katheterslang was niet vastgeplakt op mijn been. Waardoor ik een enorme ruk aan dat ding gaf en mezelf als reactie heftige blaaskrampen bezorgde. Eigenlijk is dat de ergste pijn die ik gehad heb. De pleeg die op mijn bel reageerde en me zag puffen en over mijn andere been wrijven om de prikkel te verminderen, zei: 'Het ziet eruit alsof je weeën hebt!' Ik kon alleen maar kreunen dat je daar tenminste nog iets aan overhield ;p  Weer een oxycodon (morfine-achtige pijnstiller) erin waar ik allang vanaf was en wachten tot die effect had. En intussen denken: liever nog drie keer zo'n hartoperatie dan nog één keer dit. Ik heb ervaring met kolieken (darm- en nier), ik weet dat de heftigheid van de pijn niets zegt over wat er aan de hand is, dat het golft en dat je vooral als het afneemt die korte tijd moet gebruiken om even op adem te komen, maar allemachtig... 

Twee dagen later mocht ik naar huis, wat in dit geval inhield dat ik bij een vriendin ging logeren. Later heb ik nog 3 weken doorgebracht in een zorgpension, want ik kon nog niet zelfstandig zijn, en de vrienden waren heldhaftig bezig mijn totaal verrommelde huis op te ruimen. Dat zorgpension vond ik om alle mogelijke redenen een ramp. Ik voelde me eenzaam, zorg was er nauwelijks, het voelde als een verbanning. Ik was heel blij met de grote hoeveelheid lieve en leuke kaarten die ik kreeg, en met elk bezoek dat langskwam. 

Af en toe kreeg ik een foto van mijn huis. Verbazingwekkend wat ze presteerden. Ook doodeng. Ik kan nooit goed controle uit handen geven, en dit was een Ding. Maar ja, het moest maar. 

Eenmaal weer thuis zag ik een huis dat weer een thuis was. Opgeruimd. Gezellig. Vriendin had het radicaal aangepakt. Dit was te oud, weg ermee, vervangen. Die kast is half verzakt, weg, andere kast. Hier heb je nauwelijks licht, hup, lampje erbij. En ga zo maar door. Ja, er waren dingen weg die ik graag had willen houden. Maar dat zie ik als een soort collateral damage. Als ik moet kiezen tussen het puinhuis mét die spullen of dit huis zonder, dan weet ik het wel. Ik vind het ongelooflijk dat ze dit voor me hebben willen doen.

Zo was mijn lijf gerepareerd, al was er nog veel revalidatie nodig. En zo was mijn huis gerepareerd. 

Inmiddels kan ik weer op de fiets naar de winkel, nog niet heel snel en het kost best moeite, maar na zes maanden dat niet te hebben gekund is dit een overwinning, en ik bouw het gewoon op. Tempo en afstand zullen steeds wat verder gaan.

Na akkoord van de neuroloog (wegens de epilepsie), cardioloog (wegens het hart) en internist (wegens het bloed) mocht ik me weer melden voor het ADHD-onderzoek: proefmedicatie nemen, 1,5 uur later een test overdoen die ik eerder zonder medicatie had gedaan, zien of er verschil is, zo ja, dan starten met die medicatie om te kijken hoe dat gaat.

Eigenlijk had ik mijn twijfels. Zo'n pilletje kan toch niks uitmaken? Maar proberen kan geen kwaad.

Ik slikte een kortwerkende pil (doen ze altijd bij zo'n test, dat werkt hooguit een paar uur). Die zou na pakweg een uur, anderhalf uur gaan werken.

(On)rustig op de bank wachten, beetje lezen, naar buiten kijken, verzitten, even lopen, nerveus zijn, twitteren.... 

WAT GEBEURT ER????

Ik kon het niet anders omschrijven als: ik voelde mijn hoofd leegstromen. Plots besefte ik dat mijn hoofd altijd een complete flipperkast was met toeters en bellen en geluid en ineens... Rust. Ik was helder, en ik kon nadenken zonder 26 zijsprongen. 

Ik was verbijsterd. Ik vroeg aan de receptioniste of dat nou was hoe het voor 'gewone' mensen was. Zo rustig, zo niet opgejaagd, zo overzichtelijk. Ze moest lachen. Ik moest huilen, puur van de shock. Was dit het effect van zo'n medicijn? En: fuck, waarom nu pas? Mijn hele leven geworsteld met shit die deels niet nodig was geweest. (Oké, in mijn jeugd heette dit MBD, minimal brain damage, en was het uitsluitend iets voor jongens. Omdat het bij meisjes vaak meer leidde tot dromerigheid, viel dat veel minder op dan het drukke en soms dwarse gedrag van jongens. En toen men het ADHD noemde, dacht men eerst dat het wel voorbij ging als je kind-af was.)

Test opnieuw gedaan, totaal andere uitslag. Nu dus aan de ADHD-medicatie, en nog steeds rare dingen aan het ontdekken. Dat ik zomaar begin met opruimen ipv 10 keer te bedenken hoe ik dat moet gaan doen en dan al te moe zijn om het ook echt te doen. Alsof ik plots een startknop heb. Lol hebben in dat opruimen. Ik! Lol in opruimen!

Van andere mensen horen dat ik veel rustiger en gestructureerder overkom. Minder hak op de tak (maar de aard van het beestje verloochent zich niet, dus hakketak zit er echt nog wel in).

Terugkijkend is er heel veel gebeurd. Het werkgedonder, overspannen zijn, hartgedoe, bloedgedoe, ADHD-gedoe, huis, en nu eigenlijk pas echt aan het opkrabbelen, in elk opzicht. Met hulp op diverse manieren, en met heel veel steun van mijn vrienden.

Het voelt ook alsof nu pas alles een plek begint te krijgen. Ik ben erg aan het herkauwen. Ik vermoed dat dat vooral betekent dat ik uit de overlevingsstand ben, er is nu ruimte en rust, en alle ervaringen en emoties kunnen ook opgeruimd worden, in zekere zin. Dat zal nog wel flink tijd nodig hebben. Maar het geeft wel aan dat ik op een punt kom vanwaar ik verder kan, in plaats van moeten watertrappelen om zelfs maar op mijn plek te blijven en niet te verzuipen.