Tienjarig Google is alomaanwezig

AMSTERDAM - Internetbedrijf Google bestaat zondag precies tien jaar. In die tijd groeide het uit van een project in een garage tot een miljardenbusiness.
Toen Google op 7 september 1998 als bedrijf officieel het licht zag, was het een zoekmachine voor ingewijden. De meeste internetters gebruikten Altavista, HotBot, Yahoo, Ask Jeeves of - in Nederland - Ilse.
Die schijnbaar onaantastbare concurrenten probeerden geld te verdienen door hun gebruikers zo lang mogelijk vast te houden. Hun websites boden - behalve zoekmachines - toegang tot het laatste nieuws, horoscopen, recepten, sportuitslagen, weerberichten, spelletjes, webmaildiensten, en natuurlijk advertenties.
De homepage van de Google was daarentegen bijna leeg. Een kleurig logo, een zoekveld en twee knoppen boden bezoekers gebruikers een snelle en overzichtelijke ingang naar de informatie die ze zochten.
Die informatie bleek als snel ook nog eens relevanter te zijn dan wat traditionele zoekmachines boden. Die bouwden hun catalogus van websites op zoals het register van een boek: ze indexeerden de inhoud van de pagina's en maakten een lijst met trefwoorden. Wie in zijn homepage over hamsters maar genoeg - voor mensen onzichtbare - pornografische teksten verstopte, kreeg al gauw een hoop - vermoedelijk teleurgestelde - bezoekers.
Studenten Sergey Brin en Larry Page van de universiteit van Stanford pakten dat heel anders aan. Zij startten hun zoekmachine in 1996 als onderzoeksproject onder de naam BackRub. Die oorspronkelijke naam sloot goed aan bij de technologie achter de dienst, de zogenoemde Search Rank. BackRub keek naar zogenoemde backlinks.
De zoekmachine telde niet zozeer trefwoorden, maar vooral links tussen pagina's. Als veel websites doorverwijzen naar een bepaalde homepage over hamsters, is de kans groot dat dat ook wel een pagina met veel relevante informatie over hamsters zal zijn. Zo'n pagina met veel inkomende links kreeg dus een hoge positie in de zoekmachine.
Die aanpak maakte indruk op medeoprichter Andy Bechtolsheim van Sun Microsystems, die honderdduizend dollar in het nieuw opgerichte bedrijfje stak. Het nieuw opgerichte Google Inc. vestigde zich in de garage van een vriend in het Californische Menlo Park, niet ver van de universiteit.
Nog geen jaar later was de garage te klein voor het snelgroeiende bedrijf. Google verhuisde naar zijn huidige hoofdkantoor in Mountain View, het zogenoemde Googleplex.
Daarna gingen de ontwikkelingen snel: Google lanceerde in 2000 advertentiesysteem AdWords, waarbij adverteerders reclame konden maken naast de resultaten voor zelfgekozen zoektermen. Al snel maakte Google zo winst.
Sindsdien heeft Google zijn dienstenpakket steeds verder uitgebreid. In 2001 was nieuwsgroependienst Deja de eerste grote aankoop, die nu nog verder leeft als Google Groups. Ook lanceerde het een zoekdienst voor afbeeldingen, Google Images.
Daarna volgden nieuwe producten elkaar snel op. Google lanceerde of kocht onder meer nieuwsaggregator Google News (2002), weblogplatform Blogger (2003), webmaildienst GMail, fotodienst Picasa, Google Desktop (2004), Google Video, Google Maps (2005), Google Earth, Youtube (2006) en advertentiebedrijf Doubleclick (2008).
Vooral met die laatste aankopen waren grote bedragen gemoeid. Youtube kostte het bedrijf ruim 1,6 miljard dollar, en voor Doubleclick telde het zelfs meer dan drie miljard neer. Die aankopen waren mede mogelijk geworden door de beursgang van Google zelf, die in 2004 ruim 1,7 miljard dollar had opgeleverd. Veel Googlemedewerkers van het eerste uur werden zo, althans op papier, op slag miljonair.
Dat Google zijn grenzen verlegd heeft, bleek ook uit de lancering van Google Docs in 2007, een kantoorsoftwarepakket voorzien van onder meer een tekstverwerker, spreadsheets en een presentatieprogramma. De dienst kan gratis worden gebruikt via een simpele webbrowser, en vormt zo een steeds grotere bedreiging voor met name Microsofts Officepakket.
Deze maand presenteerde Google een eigen webbrowser, waarmee het gebruikers wil verleiden van zijn brede pakket diensten gebruik te maken. Google Chrome is volgens het bedrijf geoptimaliseerd voor moderne webtoepassingen, zoals Google Docs.
Later dit jaar volgt een besturingssysteem voor mobiele telefoons onder de naam Android, waarmee Google de concurrentie wil aangaan met Apples succesvolle iPhone. Geruchten over een besturingssysteem voor computers zijn hardnekkig, maar Google ontkent zulke plannen.
Ironisch genoeg is Google daarmee in zekere zin steeds meer gaan lijken op de concurrenten die het eind jaren negentig versloeg: van een simpele zoekmachine is het een alomaanwezig internetbedrijf geworden. Gebruikers kunnen, net als vroeger bij Yahoo of Excite, bij Google terecht voor alle informatie of diensten die ze maar wensen. En uiteraard voor advertenties.
Dat leidt steeds vaker ook tot kritiek. Consumentenorganisaties en overheden maken zich zorgen over de grote hoeveelheid persoonlijke informatie die Google over zijn gebruikers verzamelt. En concurrenten als Microsoft waarschuwen dat Google op onder meer de lucratieve online advertentiemarkt al bijna een monopoliepositie heeft verworven.
(Bron)