woensdag, mei 14, 2014

Hart

Voor de operatie moest ik naar de anesthesist, voor een pre-operatieve controle. Medicatie doornemen, van alles controleren, uitleg over de narcose.
Twee maanden daarvoor was ik gecontroleerd door de internist, die geen afwijkingen vond behalve een blaasontsteking.De anesthesist was tevreden over mijn bloeddruk, maar meldde dat hij een hartruis hoorde. Niks bijzonders, zeker geen hindernis voor de operatie, geen probleem. Normaal gesproken zou ik gevraagd hebben wat ie precies hoorde, en wat dat betekende. Maar ik was al zo gespannen, en ik liet het maar.
Eenmaal weer thuis ging de telefoon: de anesthesist. Hij had even overlegd, en het leek toch raadzaam als ik naar de cardioloog ging. Nee, dat had geen invloed op de operatie, maar gewoon ter controle.
Ik maakte een afspraak voor een ECG. De dame die dat afnam, vroeg waarvoor die controle was, en ik legde uit dat ik geopereerd moest worden. Toen ze vroeg wat voor operatie, dacht ik: 'Hm, dat ga jij niet begrijpen, jij bent zo slank...', maar toen ik het vertelde, pakte ze haar telefoon, bladerde naar wat foto's en liet ze zien. Een behoorlijk stevige dame - zijzelf, voor haar eigen maagverkleining. Zo word je eens met je neus op je eigen vooroordelen gedrukt. Maar het was wel een opsteker :-)
Een tijdje na de operatie kreeg ik een hartecho. Wonderbaarlijk als je dan je hart kunt bekijken, en kunt horen. Ik meende iets te zien dat volgens mij niet klopte, maar hé, ik weet niet hoe ik zo'n echo moet beoordelen, en ik wist wel beter dan het aan de echodame te vragen - die mag het niet beoordelen en zeker geen uitspraken doen.
Wachten op het telefoontje van de cardioloog dus.
De ruis die ik heb, is een zogenaamde systolische ruis. Als je een hart beluistert, hoor je als het goed is: tik - stilte - tik - stilte. De eerste tik is het sluiten van de kleppen tussen boezems en kamers (mitralis- en tricuspidaalklep), de tweede tik is het sluiten van de kleppen bovenin het hart (de aorta- en de pulmonaalklep). Daartussen hoort stilte te zijn. Bij mij is het bonk - ruis - bonk - stilte.
Een systolische ruis komt vaak voor en kan allerlei oorzaken hebben. Zo kan hij optreden bij flinke spanning: het hart moet dan meer bloed wegpompen dan anders, de bloeddruk is hoger door de stress, en je hoort een soort 'inspanningsruis'. Geen enkel probleem, zodra iemand meer ontspannen is, is de ruis weg.
Er is een heel rijtje andere mogelijke oorzaken, variërend van totaal nietszeggend en ongevaarlijk, tot levensbedreigend. De gevaarlijkste oorzaak van een ruis is een probleem met de aortaklep. Die klep zit tussen de linkerkamer van het hart en de aorta, hij opent zich gedurende de systole om bloed door te laten naar de aorta, en hij sluit als de kleppen onderin het hart opengaan, waarbij hij voorkomt dat er bloed uit de aorta teruglekt naar de linkerkamer.
Hieronder zie je de werkende aortaklep van een varken, in een zoutoplossing (geleend van Wikipedia).

Je ziet dat de klep drie 'slippen' heeft, die netjes open en sluiten. Dat gaat automatisch: als de druk van het bloed toeneemt (omdat de kamer zich samentrekt), openen de slippen zich; als de druk wegvalt omdat de kamer grotendeels leeg is, vallen ze vanzelf weer dicht.

Ik blijk een verkalkte aortaklep te hebben, die tweeslippig is. Wat oorzaak is en wat gevolg, is onduidelijk. Het zou kunnen dat ik ben geboren met een tweeslippige klep, waardoor de doorstroming niet helemaal perfect is en zich kalk is gaan afzetten op de klep.
Het kan ook zijn dat door een andere oorzaak de klep is gaan verkalken en daardoor twee slippen zijn vergroeid tot één. In elk geval sluit de klep niet helemaal goed meer, wat tot lekkage leidt (en een verklaring _zou_ kunnen zijn voor mijn tromboses en de TIA's - maar dan is het  vreemd dat die ruis nooit eerder is opgemerkt). Ook opent ie niet helemaal goed meer, waardoor de doorstroming van het bloed niet perfect is.
Heel dramatisch is het allemaal (nog) niet. Maar er zijn veel vragen: is die tweevoudige klep aangeboren? Waarom is dat dan nooit eerder opgevallen? Is het een vergroeiing door verkalking? Zou kunnen, dat komt veel voor, maar de vragen die dat oproept zijn: waarom is dat gebeurd? Als ik in de zeventig was, zou het niet zo gek zijn, maar ik ben 46. En: als dit pas later is ontstaan, wanneer dan? Met andere woorden: hoe _snel_ is het gebeurd? En wat zegt dat over de toekomst?
Het is niet gerelateerd aan overgewicht. Het is vermoedelijk wel de verklaring voor de zeer lichte hartritmestoornis die ik heb. Ook daarvoor geldt: pas sinds een jaar of twee. Overige klachten heb ik niet. Die zouden wel kunnen komen: flauwtes en/of pijn op de borst, vooral bij inspanning; duizeligheid; ernstige vermoeidheid.
Zodra ik daar last van krijg, moet ik me gelijk melden voor controle, omdat dat duidt op hartfalen - als de doorstroming steeds moeilijker wordt, moet de linkerkamer steeds meer kracht zetten. De wand verdikt, waardoor er minder ruimte is voor bloed, waardoor er meer en vaker gepompt moet worden om de zuurstofvoorziening op peil te houden, waardoor de klep zwaarder belast wordt, en zo verder. Zo niet, dan moet ik (voorlopig) elke twee jaar een nieuwe echo laten maken. Het kan zijn dat het zo blijft, dan is er niets aan de hand. Het kan zijn dat het langzaam erger wordt met het stijgen van de leeftijd. Dat hoeft ook nog geen problemen te geven, tenzij de hartritmestoornis erger wordt. Het kan flink verergeren, op korte of lange termijn, en de uiterste oplossing is een nieuwe hartklep - dat lost het probleem direct op. Maar een hartoperatie is niet echt zonder risico, dus ik hoop maar dat het hierbij blijft.
In elk geval is gewichtsverlies al winst, want dan wordt het hart minder zwaar belast. Stollingsremmers slik ik al, en daar moet ik vooral mee doorgaan.
Zo zit je een half jaar in de zenuwen voor een maagverkleining, en uiteindelijk beland je bij de cardioloog. Maar goed, het probleem bestaat, en dan kun je het maar beter weten. Ook al heeft het nu geen consequenties en hoef ik er verder geen rekening mee te houden.

Afvallen

Maar weer eens een update.
Mijn weegschaal gaf vanochtend 160,1 aan, uit ervaring weet ik inmiddels dat hij 2,2 kilo meer aangeeft dan de geijkte weegschaal in het ziekenhuis (157,9 zou dat zijn).
Vergeleken met vorig jaar mei ben ik 37 kilo kwijt.
Het gekke is: ik merk het aan alles en iedereen ziet het, behalve ik.
De eerste twee maanden verloor ik 4 cm heupomvang per maand, de laatste maand 2. Ik pas broeken die 4 maten kleiner zijn, blouses die 5 maten kleiner zijn (en eigenlijk al wat erg ruim vallen). Opvallend genoeg kan ik ook schoenen aan die een maat kleiner zijn, wat waarschijnlijk vooral te maken heeft met vocht in m'n voeten dat nu weg is.
Mensen melden opvallend vaak exact hetzelfde: 'Je gezicht ziet er zoveel frisser uit', en dat zal wel als compliment bedoeld zijn ;p Ik merk dat er veel meer ruimte is tussen de randen van mijn gezicht en de brillenpootjes, maar nogmaals: ik _zie_ geen verschil. Ik zie mezelf natuurlijk te vaak, en ik weet dat mensen in hun hoofd dik blijven ook al hebben ze inmiddels een volstrekt normaal figuur.
Ik loop wat makkelijker, hoewel dat na een tijdje echt nog moeite kost, en dat 'tijdje' moet je nog steeds zien als een paar honderd meter. Maar voorheen liep ik naar de bushalte, 100 meter verderop, en moest ik soms halverwege even pauzeren en zodra ik er was, plofte ik op het bankje. Nu betrap ik me erop dat ik blijf staan wachten en alleen ga zitten als ik moe ben.
Eten en drinken gaat makkelijker, ik ben gewend aan eten van een ontbijtbordje met kinderbestek, ik ben gewend aan het ritme. Rundvlees valt nog steeds erg zwaar, kip en vis gaat makkelijker en dat eet ik dus veel vaker. Soms is er een dag dat het allemaal niet vlot gaat, dan merk ik bij het ontbijt al dat de standaardboterham met kaas teveel is. Tijger ontfermt zich dan over een halve plak kaas, de vogels krijgen de halve boterham die over is, en ik schakel een dagje over op beschuit, yoghurt, kwark en 's avonds een klein beetje lichtverteerbaar eten. De volgende dag is er dan niets meer aan de hand.
Een andere rare gewaarwording is dat water, gewoon kraanwater, als lood in m'n maag aankomt. Ik voel het naar beneden zakken, en zodra het in m'n maag is, voel ik me overvol, moet ik heftig boeren en kan er niets meer bij. Ik hoor het van veel mensen met een maagverkleining, en ik gebruik dan ook het standaardtrucje: gooi een klein beetje suikervrije limonadesiroop in het water en het gaat wel. Niemand die weet waarom, maar dan levert drinken geen problemen op. Het water moet niet te koud zijn, anders voel ik m'n maag direct verkrampen.
Laatst heb ik ijs gegeten - dat ging best, als ik het maar in m'n mond liet smelten. Waar ik eerst rustig een grote beker Ben & Jerry's leeglepelde (waarbij het na een tijdje niet eens meer lekker was, maar wel op 'moest'), kocht ik nu een klein bekertje choco-noten-ijs, schepte twee lepels op een bordje, deed er een schep kersen uit de vriezer bij en ik genoot. En ach, roomijs is zuivel, die kersen zijn fruit, noten zijn goed voor me, dus het was best gezond ;-) En na dat bordje zat ik ook echt vol.
Inmiddels doe ik een keer per week aquarobics, in een groepje speciaal voor dikke mensen. Dat gaat me goed af, en het voelde als een overwinning om na 31 jaar weer naar het zwembad te gaan.
Een normaal gewicht zou in mijn geval rond de 80 kilo zijn, maar de kans dat ik dat ooit zal wegen is niet groot. Dan moet ik nog 80 kilo afvallen. Maar alles dat eraf gaat is goed.
Volgens het appje 'Monitor je gewicht', dat keurig een lijntje in tijd en gewicht tekent met gepland gewichtsverlies, plus een veel steiler lijntje met werkelijk verlies :), ben ik in 5,57% van de geplande tijd 23,28% van mijn overgewicht kwijt. Dat is al een vijfde, vanaf mijn gewicht in februari. Volgens de app zou ik mijn streefgewicht bereiken op 23 maart 2018; als ik zo doorga als nu komt de doorgetrokken lijn van de grafiek uit bij 3 juli 2015. Dat is vertekend natuurlijk, omdat je de eerste twee maanden heel hard gewicht verliest en het daarna langzamer gaat, maar toch. Mijn BMI is gezakt van 57,8 vorig jaar naar 47,3 nu. Nog steeds veel te hoog natuurlijk, maar ik ben onderweg.