Groei extreemrechts in Nederland

AMSTERDAM - Extreemrechts is de laatste twee jaar in opkomst in Nederland. Extreemrechtse jeugdculturen worden een groter probleem, er zijn nieuwe extreemrechtse partijen ontstaan en het aantal activisten is toegenomen. Internet vormt een podium waar extreemrechtse uitingen maar weinig belemmeringen ondervinden.
Dat is woensdag gebleken uit de zesde Monitor Racisme en Extreemrechts van de Universiteit Leiden en de Anne Frank Stichting.
De onderzoekers zagen na de moord op Theo van Gogh op 2 november een opleving van racistisch en extreemrechts geweld in Nederland. In november waren er 174 incidenten, vooral brandstichtingen. De afgelopen jaren was er juist een daling van het aantal gewelddadige voorvallen. In heel 2003 waren er 260 racistische en extreemrechtse incidenten.
In tweederde van de gevallen was er sprake van geweld tegen moslims. Moskeeën waren in november 47 keer doelwit, kerken 13 keer. De serie gewelddadigheden na 2 november doet volgens de onderzoekers denken aan die na de terreuraanslagen in de VS op 11 september 2001. Toen waren er in Nederland in tweeënhalve maand 190 gewelddadige voorvallen.
De onderzoekers constateerden een betrokkenheid van extreemrechts in 15 procent van de gevallen. Dat is anderhalf keer zoveel als de betrokkenheid van extreemrechts bij gewelddadigheden in heel 2003. Ook de extreemrechtse webfora vertoonden een grimmig beeld de dagen na de moord, met steunbetuigingen aan geweld en (verkapte) oproepen tot geweld.
De afgelopen twee jaar zagen de onderzoekers de opkomst van twee nieuwe extreem-rechtse partijen: de Nationale Alliantie (NA) en Nieuw Rechts (NR). NR zien de onderzoekers als de opvolger van de Centrum Democraten van Janmaat. "Het is een partij die kans maakt om in het parlement vertegenwoordigd te worden", aldus onderzoeker J. van Donselaar.
De NA valt volgens Van Donselaar op door openlijk antisemitisme. "We hebben in Nederland in geen tijden zo'n radicale politieke partij gehad." Bij vier extreemrechtse politieke partijen in Nederland (NA, NR, Nederlandse Volks Unie en Nieuwe Nationale Partij) was in november "een krachtige intensivering van anti-moslimuitingen waar te nemen". Drie van de vier, behalve de NNP, konden in november op bescheiden schaal nieuwe leden werven.
De partijen proberen vooral te werven onder de zogeheten Lonsdale-jongeren, jongeren die zich door het dragen van Lonsdale-kleding associëren met racistische en extreemrechtse ideeën. Deze groep zou uit driehonderd tot 1500 mensen bestaan, met een harde kern van tientallen jongeren. "We hebben nog niet eerder op deze schaal dergelijke extreemrechtse jongerengroepen gezien", aldus Van Donselaar. Soms zijn ze ook zelf slachtoffer van geweld van allochtone groepen.
De onderzoekers beklaagden zich opnieuw over de gebrekkige opsporing en vervolging in 2003. Vorig jaar werden minder discriminatiezaken voor de rechter gebracht en nam het aantal vrijspraken toe. De verzameling van gegevens bij de politie blijft zorgelijk, stelt het rapport, doordat de politie niet landelijk en eenduidig het aantal racistische en extreemrechtse indicenten bijhoudt.
(Bron)