De kranten barsten uit hun voegen van de artikelen, meningen, essays. Maar wat valt er eigenlijk te zeggen? Eén gek kan het land op zijn kop zetten, dat wisten we al.
En ik beschouw mezelf als een principieel ongelovige, maar ook als iemand die vindt dat iedereen zijn/haar eigen geloof mag hebben - waarin dan ook - met de voorwaarde dat diegene de ander ook vrijlaat in zijn/haar keuze. Soms mondt dat uit in desinteresse of onverschilligheid, maar dat is niet wat ik bedoel. Ik vrees dat dat wel deels de Nederlandse tolerantie is: 'kan me niks schelen'.
Iemand die meent dat ie een belediging met moord mag beantwoorden, diskwalificeert zich in mijn ogen als mens.
Mensen reageren altijd raar als ik dit zeg, maar vaak vind ik moord niet compleet onbegrijpelijk. Als iemand mijn vriend zou afmaken, is diegene daarna niet veilig meer, bijvoorbeeld.
Maar iemand die in mijn ogen idiote dingen zegt, of dingen die ik als beledigend ervaar, die kan ik proberen te overtuigen van mijn zienswijze, of ik kan hem/haar negeren, of bokkig denken dat ik het gewoon beter weet. Maar moord is in die situatie belachelijk, ziek, en een teken dat je te dom of te zwak bent om het met woorden af te kunnen.
En een vorm van geloof die rechtvaardigt - in de ogen van sommigen - dat je een andersdenkende mag afslachten, kan niet deugen. Dat is een fascistische manier van denken: jij moet denken wat ik denk, anders heb ik het recht jou dood te maken.
Ik blijf erbij dat Van Gogh op mij vaak overkwam als een dwarse puber, of misschien zelfs een kleuter: zo een die heel hard POEP! roept en geniet van de opschudding. Daar kon ik soms om lachen, want ik heb ook wel wat querulante trekjes. En regelmatig ging Van Gogh veel te ver. En dat is géén rechtvaardiging voor moord.
Gekte komt in alle culturen voor, maar deze keer is er een culturele component bij - het komt over alsof de dader redeneerde vanuit de overtuiging dat zijn geloof het enige juiste is, zijn manier van leven de enige juiste, en dat dat hem het recht geeft te beslissen over leven en dood van anderen.
Ik ken veel moslims die behoorlijk rechtlijnig zijn in hun geloofsopvatting, maar die net zo rechtlijnig zijn in hun opvatting dat ze zich in Nederland ook enigszins hebben aan te passen aan de Nederlandse samenleving.
Wie een zeer strikte opvatting van de islam heeft, gecombineerd met de overtuiging dat de sharia moet worden ingevoerd, heeft het makkelijk: er zijn genoeg landen waar de situatie ideaal voor ze is. Laat ze daar maar gaan wonen - wat zoeken ze in dit land? Ik ga ook niet naar Iran om daar mensen te bekeren tot de Nederlandse levensstijl, waarom doen deze mensen dat andersom wel? Dàt kan ik maar niet begrijpen - als ze hier willen zijn, hebben ze zich een beetje aan te passen; als ze vinden dat hun omgeving zich aan hun moet aanpassen, is het slimmer om naar een omgeving te gaan die al in die richting is.
Een cactus zet je niet in het veen, en een waterplant niet in de woestijn, tenzij je ze goed inbedt en verzorgt en niet de meest kritische varianten kiest...