Abbas vraagt Hamas een regering zonder Fatah te vormen

RAMALLAH/DAVOS/BRUSSEL - De Palestijnse president Abbas gaat Hamas vragen een nieuwe Palestijnse regering zonder Fatah te vormen. Dat heeft de Palestijnse politicus Erekat donderdag gezegd tegen journalisten na Palestijns topoverleg.
"President Abbas zal Hamas de taak geven een regering te vormen waaraan Fatah niet zal deelnemen", aldus Erekat. "De overwinnaars moeten hun verantwoordelijkheden nemen op elk terrein - politiek, veiligheid, economisch en nationaal."
Abbas heeft het ontslag van premier Qurei geaccepteerd. Qurei had eerder op de dag laten weten dat hij wilde opstappen als regeringsleider. Qurei zei dat Hamas een regering moet vormen. Deze militante beweging lijkt de absolute meerderheid in het Palestijnse parlement te krijgen na de verkiezingen van woensdag.
Hamas-kopstuk Ismail Haniyah zei dat de groepering met Abbas wil onderhandelen over de vorming van een regering. Verder riep hij de Verenigde Staten op de verkiezingsuitslag te accepteren.
Minister Erekat, de campagneleider van Fatah, zei donderdag tegen de Amerikaanse nieuwszender CNN dat zijn beweging een periode van zelfreflectie tegemoet zal gaan. "We moeten onszelf opnieuw definiëren en de partij opnieuw opbouwen. We moeten het vertrouwen van het volk weer terug zien te winnen", zei hij. "Dit hoort erbij, dit is nou democratie", voegde hij er aan toe.
Ook Hamas zal intern knopen moeten doorhakken. Als regeringspartij zal ze moeten overleggen met Israël, terwijl de partij de vernietiging van deze staat nastreeft. Hamas-leider Mahmoud Zahar zei op de verkiezingsdag nog "nooit" om de tafel te gaan zitten met de joodse staat. Hij wil wel met de aartsvijand overleggen via een derde partij.
Bovendien wil hij het verzet tegen de Israëlische bezetting niet opgeven hoewel de gedisciplineerde militaire tak van Hamas zich al een jaar min of meer aan een bestand met Israël houdt. Hamas nam aan de verkiezingen deel onder de naam Verandering en Hervormingslijst. In het partijmanifest wordt niet gerept over de vernietiging van Israël, verzet noemt het legitiem.
Honderden Hamas-aanhangers zijn donderdag het Palestijnse parlementsgebouw in Ramallah binnengedrongen. Zij haalden de Palestijnse vlag van het dak en vervingen die door de groene Hamas-vlag. Dat heeft een verslaggever ter plaatse geconstateerd.
In Israël is over het algemeen geschokt gereageerd op de vrijwel zekere overwinning van de radicale beweging Hamas bij de Palestijnse parlementsverkiezingen. Waarnemend premier Ehud Olmert houdt donderdagavond spoedoverleg met zijn hoogste politieke en militaire adviseurs om een antwoord te formuleren op de politieke aardverschuiving in de Palestijnse gebieden.
De uitgenodigde functionarissen, onder wie de ministers Tzipi Livni van Buitenlandse Zaken en Shaul Mofaz van Defensie, hebben volgens een hoge regeringsfunctionaris zwijgplicht opgelegd gekregen. Uit de spaarzame reacties blijkt wel dat vooral in het rechtse kamp de opvatting overheerst dat Israël Hamas nooit had moeten toestaan deel te nemen aan de stembusgang.
"Als zij (Hamas) inderdaad de regering hebben overgenomen, staan we vanuit politiek oogpunt voor een absoluut hopeloze situatie", zei oud-minister van Buitenlandse Zaken Silvan Shalom tegen de Legerradio. Volgens de voormalige bewindsman heeft Israël een "kolossale fout" gemaakt, omdat het nu onder grote internationale druk komt te staan om met Hamas te gaan onderhandelen.
Yuval Steinitz, voorzitter van de parlementaire commissie voor Buitenlandse Zaken, vergeleek de zege van Hamas met een aardbeving en sprak van "een tragische nederlaag voor Israël in de oorlog tegen het terrorisme". Zelfs de leider van de linkse Arbeidspartij, Amir Peretz, zei dat hij niet van plan is met Hamas te praten zolang de beweging uit is op de vernietiging van Israël.
Ex-premier Shimon Peres zei te betwijfelen of Hamas in staat is de Palestijnse gebieden te besturen. "Hamas zal zonder internationale hulp niet in staat zijn de Palestijnse Autoriteit te controleren en de salarissen van meer dan 100.000 functionarissen te betalen", zei hij voor de Legerradio. Peres zei ervan uit te gaan dat Hamas juist op weinig internationale hulp kan rekenen.
Hamas moet zijn wapens neerleggen voordat ze kan deelnemen aan een democratische politiek proces. Dat zei de hoogste baas van de Verenigde Naties, Kofi Annan, donderdag in een reactie op de waarschijnlijk grote overwinning van Hamas bij de Palestijnse verkiezingen.
Hamas zei eerder donderdag niet te willen ontwapenen, maar Annan is er zeker van dat "er binnen Hamas wel degelijk wordt nagedacht" om de wapens neer te leggen.
De VN maken samen met de Verenigde Staten, de Europese Unie en Rusland deel uit van een groep die zich inzet voor een oplossing van het conflict in het Midden-Oosten, met inbegrip van de oprichting van een Palestijnse staat.
De EU kan voor een "geheel nieuwe situatie" komen te staan als de overwinning van Hamas bij de Palestijnse verkiezingen wordt bevestigd. Dat heeft EU-buitenlandcoördinator Javier Solana donderdag verklaard. De Spanjaard herinnerde eraan dat de EU van de Palestijnen de erkenning van de staat Israël eist. Europa blijft tevens een onderhandelingsproces ondersteunen dat leidt tot de oprichting van een Palestijnse staat.
Europees commissaris Ferrero-Waldner (buitenlandse zaken) zei donderdag dat "democratie een verantwoordelijkheid met zich mee brengt" om de rechtsgang en de beëindiging van geweld te respecteren en bovendien "om op vreedzame manier te streven naar vrede door onderhandelingen met Israel". De commissaris constateerde tevreden dat de opkomst zeer hoog was. De verkiezingen zijn volgens haar geloofwaardig.
De Verenigde Staten blijven Hamas beschouwen als een terroristische organisatie. Dit heeft minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice donderdag via videolink gezegd tegen het World Economic Forum in Davos. "Zoals wij hebben gezegd, je kan niet met een been in de politiek staan en met het andere been in het terrorisme. Daarom is onze positie inzake Hamas niet veranderd", aldus de bewindsvrouw.
Volgens Rice kan er geen vredesproces zijn als een partij het recht op het bestaan van de tegenpartij niet erkent. Zij toonde zich echter overtuigd dat de Palestijnen nog steeds vrede willen.
De Amerikaanse president Bush herhaalde donderdag niet met Hamas te willen praten zolang die de vernietiging van Israël nastreeft. Volgens Bush moet de verkiezingsuitslag het Palestijnse leiderschap wakker schudden. "Mensen willen een eerlijke regering" en "waren duidelijk niet blij met de status quo", aldus de president. Het verkiezingsproces is gezond voor de maatschappij, voegde hij eraan toe.
Iran heeft donderdag Hamas gefeliciteerd met zijn overwinning bij de Palestijnse verkiezingen. Teheran verwelkomt de keuze van de Palestijnen voor "de voortzetting van het verzet" tegen de Israëlische bezetting.
(Bron)