Spionagesatelliet VS wordt neergeschoten

De VS wil een van haar eigen spionagesatellieten neerschieten. De USA 193 is al sinds zijn lancering in 2006 onbestuurbaar en dreigt nu ongecontroleerd op aarde neer te storten.
Om te voorkomen dat mensen in aanraking komen met de giftige hydrazinebrandstof - en met militaire geheimen - lanceert de VS na de landing van ruimteveer Atlantis een aangepaste raket om USA 193 neer te halen.
De Amerikaanse spionagesatelliet valt eind februari of begin maart ongecontroleerd op aarde. Dat maakte de Amerikaanse regering eerder in februari bekend.
Al sinds de lancering eind 2006 heeft het Amerikaanse National Reconnaissance Office geen controle over "USA 193". Daardoor kunnen de Amerikanen de satelliet ook niet in een diep stuk oceaan laten vallen. Als de satelliet van 2,5 ton op land crasht, komt de giftige raketbrandstof hydrazine vrij in een straal van zo'n honderd meter.
Inademen kan dodelijk zijn; de Amerikaanse generaal James Cartwright vergelijkt het met inademen van chloorgas of ammonia.
Om een mogelijke ramp te voorkomen heeft de regering Bush besloten de satelliet al te vernietigen terwijl hij nog om de aarde draait. De kans dat de satelliet in bewoond gebied neerkomt is overigens maar 1 procent.
Cartwright ontkende tijdens een persconferentie dat de VS haar satelliet neerhaalt om geheime onderdelen te vernietigen voor die op aarde komen. Zulke apparatuur zou al verbranden tijdens de duikvlucht door de atmosfeer.
De temperatuur rond de satelliet loopt dan op tot meer dan duizend graden Celsius. Defensieanalist John Pike liet een iets ander geluid horen: "We zijn bang dat iemand een gevonden onderdeel op E-Bay zet en dat het in handen valt van China".
Het leger probeert de satelliet pas neer te halen na de veilige landing van ruimteveer Atlantis. Atlantis is op dit moment aan het internationale ruimtestation ISS gekoppeld en heeft daar het Europese ruimtelab Columbus afgeleverd. USA 193 vliegt op dit moment op zo'n 240 kilometer boven de aarde, nog onder de baan van het ISS.
Om te voorkomen dat Atlantis door een wolk brokstukken vliegt tijdens haar terugkeer naar de aarde, wordt USA 193 pas na 20 februari bestookt met een onderscheppingsraket. Tot die tijd is de satelliet een aantal avonden zichtbaar vanuit Nederland.
USA 193 werd op 14 december 2006 gelanceerd maar kwam destijds niet in zijn geplande baan terecht. Satellietenspotters zagen ook in de dagen na de lancering geen baanwijzigingen: teken dat de vluchtleiding de satelliet niet onder controle had. De spionagesatelliet zit in een lage omloopbaan, waar hij door zijn enorme snelheid van 7,5 km/s veel last heeft van luchtwrijving. Daardoor zakken snelheid en hoogte snel, met naar schattingen een kilometer per dag.
De precieze tijd en plaats waar de satelliet neerstort zijn nog onbekend. Het Amerikaanse leger moet de satelliet zien te raken vóór die in de lage atmosfeer terecht komt en door sterke turbulentie lastig te raken is. Bij een voltreffer zouden duizenden kleine fragmenten vrijkomen. Door de lage omloopbaan van de satelliet verbranden die snel in de atmosfeer.
Iets meer dan een jaar geleden had de VS nog zware kritiek op China, dat bij wijze van test een veel hoger vliegende oude weersatelliet vernietigde met een raket.
Daarbij kwamen meer dan 10.000 brokstukken vrij, waarvan er 2000 groter dan een hand. Zulk ruimtepuin kan flinke schade aanrichten aan satellieten, ruimteschepen of het internationale ruimtestation.
Om USA 193 neer te halen wordt een aangepaste raket uit het Amerikaanse Aegis-raketschild ingezet. Het schip USS Lake Erie, waar ook proeven worden gedaan om vijandelijke kernraketten neer te halen, lanceert de raket op basis van de radarbeelden van een zusterschip. Het is in Aegis-tests nog nooit gelukt een andere raket neer te halen, ook niet als die een radarbaken aan boord had.
Bij het mikken op USA 193 heeft het systeem wel langer de tijd dan het kwartier dat een intercontinentale kernbom onderweg is. Bij de poging de spionagesatelliet neer te halen zijn drie Aegis-schepen betrokken, elk met één raket die de satelliet kan raken. Lukt het de eerste keer niet, dan worden er misschien extra pogingen gedaan.
Vanuit Nederland is USA 193 tot eind februari zichtbaar als een heldere, snel bewegende ster. De hemelkaarten [zie bron] laten zien waar de satelliet op vijf verschillende nachten te zien is.
Op Kennislink staat een tabel met de exacte tijden waarop de satelliet boven Nederland te zien zal zijn.
(Bron)