Vredesonderhandelaar in Den Haag opgepakt

RIJSWIJK - De Nederlandse politie heeft, naar nu pas duidelijk is geworden, in juni in Den Haag een Afrikaanse vredesonderhandelaar opgepakt op verzoek van de Verenigde Staten. De VS willen de uitlevering van de man uit de Afrikaanse enclave Cabinda voor zijn rol bij de ontvoering van een medewerker van het Amerikaanse olieconcern Chevron in 1990 in dit gebied.
De man, Antonio Bembe, is de sleutelfiguur in de vredesbesprekingen tussen Cabinda en Angola, het land dat deze enclave sinds 1975 bezet. Door de arrestatie zijn de vredesbesprekingen tussen beide opgeschort.
Opmerkelijk is dat Bembe van het ministerie van Buitenlandse Zaken een visum heeft gekregen om naar Nederland te komen. Het departement wilde hem hier de gelegenheid geven om de vredesonderhandelingen met Angola voor te bereiden. In het verlengde daarvan zou hij in het Vredespaleis een lezing houden op een VN-conferentie. De politie hield Bembe echter vlak daarvoor op de trappen van het Vredespaleis aan.
"Deze gang van zaken is te gek voor woorden", zegt zijn advocaat V. Koppe. "Mijn cliënt krijgt van Nederland een visum met als doel om aan de vrede te werken. Vervolgens overlegt hij zelfs twee keer met een hoge vertegenwoordiger van het ministerie van Buitenlandse Zaken over de vredesonderhandelingen en opeens arresteert Nederland hem. Ik ben zeer verbaasd dat het zeer goede werk van Nederlandse diplomaten zo wordt verstoord door justitie."
Het ministerie van Buitenlandse Zaken beschouwt het als een belangrijke taak om te helpen bij vredesbesprekingen tussen landen. Volgens een woordvoerster van dit departement is daarom ook een visum aan Bembe verstrekt. Ze benadrukt dat Buitenlandse Zaken geen inhoudelijke rol in deze zaak speelt. Ze wil niet ingaan op het punt of de aanhouding van Bembe in de toekomst schadelijk kan zijn voor de taak van Buitenlandse Zaken om vredesbesprekingen tussen landen te ondersteunen.
Tweede-Kamerlid Harry van Bommel (SP) wil dat wel. "Ik heb contact met mensen van Buitenlandse Zaken gehad en die zijn duidelijk niet blij met de arrestatie van Bembe. Juridisch is dit misschien volgens het boekje, maar dit is heel slecht voor het imago van Nederland. Nederland wordt gezien als de juridische hoofdstad van de wereld. [Huh?] Op deze manier kun je dan natuurlijk niet handelen."
Van Bommel is met name boos op minister Donner van Justitie, omdat de bewindsman "door de uitleveringsprocedure tegen Bembe in gang te zetten, het vredesproces tussen Cabinda en Angola "willens en wetens" op het spel zet". Dat vredesproces is in de ogen van het Tweede-Kamerlid veel belangrijker dan de uitlevering van Bembe.
De Amerikanen beschuldigen hem van betrokkenheid bij het ontvoeren van een werknemer van Chevron in Cabinda. Leden van de FLEC, een organisatie die in deze enclave voor onafhankelijkheid van Angola strijdt, gijzelde de Amerikaan vanaf 19 oktober 1990 bijna twee maanden lang. Bembe maakte tijdens deze ontvoering volgens de Amerikanen deel uit van de onderhandelingsdelegatie van de FLEC.
De delegatie gaf aan dat de medewerker van Chevron zou worden vrijgelaten als er een ontmoeting met de oliemaatschappij zou komen. Om te bewijzen dat de ontvoerde man in leven was, nam de afvaardiging van de FLEC brieven van de werknemer en foto's van hem samen met zijn ontvoerders mee. In de maanden november en december 1990 onderhandelden de oliemaatschappij en de delegatie van Bembe over de voorwaarden om de gegijzelde vrij te laten. Uiteindelijk is de Amerikaan na het betalen van losgeld op vrije voeten gekomen, zeggen de Amerikanen.
De FLEC heeft meerdere keren mensen ontvoerd om aandacht voor hun vrijheidsstrijd te krijgen. Cabinda beschikt namelijk over een grote voorraad olie. Daarom wil Angola geen afstand van de enclave doen. Het Amerikaanse Chevron heeft een groot belang in Angola en dus ook bij de olie van Cabinda. Zo gaf het Amerikaanse olieconcern financiële steun aan Angola voor de invasie en bezetting van Cabinda die in november 1975 begon om zo de olievelden te kunnen overnemen.
Pikant detail is dat de huidige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, dit uitleveringsverzoek heeft ondertekend. Zij was jarenlang de president-commissaris van Chevron.
Dinsdag buigt de rechtbank in Den Haag zich voor het eerst over deze kwestie.
(Bron)