Getraumatiseerde asielzoekers moeten binnen 48 uur weg

AMSTERDAM - In het asielzoekerscentrum de Klencke te Buitenveldert zouden tot 2005 asielzoekers met psychische of lichamelijke problemen terecht kunnen. Nu gaat het dicht. Zonder garantie op medische opvang moeten gezinnen straks naar elders. Wanneer, is onbekend.
Hij slaapwandelt weer, eet slecht en kan zich niet concentreren. De 16-jarige zoon van Ludmilla uit Rusland heeft alle symptomen van een posttraumatische stressstoornis. Opnieuw. Sinds de dag, 16 juni, waarop hij kreeg te horen dat asielzoekerscentrum (azc) de Klencke in Amsterdam sluit. Nu moet hij voor de vierde keer in een paar jaar verhuizen.
'Hij moet dit jaar zijn vwo-diploma halen, maar hoe?' De 43-jarige Russin weet niet wat ze met haar zoon aanmoet. Ook haar eigen klachten zijn weer verergerd. 'Alle angsten komen terug en ons gezin leeft onder grote spanning.' Ze knijpt in haar zakdoek, de tranen springen in haar ogen. Wanneer ze weg moet, weet ze niet. 'Dat is het ergst.'
Elke dag hoort sociaal psychiatrisch verpleegkundige Helen Volmer dit soort verhalen van bewoners van de Klencke. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) heeft, nu het aantal asielzoekers in Nederland afneemt, besloten dit kleine opvangcentrum in december te sluiten. Maar dit azc is anders dan andere centra. Het heeft een bijzondere functie, ruim 80 procent van de bewoners kampt met lichamelijke of geestelijke klachten.
Dat was ook aanvankelijk de opzet van het centrum, een voormalig bejaardenhuis in Buitenveldert. Het moest een opvangplek worden waar asielzoekers met een bijzondere achtergrond tot 2005 terecht konden, dan zou het centrum sluiten. Ludmilla werd naar de Klencke gestuurd omdat zijzelf en haar zoon aan posttraumatische stressstoornissen lijden. Vier deskundigen van GGZ Buitenamstel behandelen het gezin, onder wie Volmer.
Nu het azc sluit, houdt het COA geen rekening meer met de klachten van de bewoners. De 228 bewoners kregen allemaal een brief die vermeldt dat een medische indicatie geen rol speelt bij de verhuizing. De bewoners krijgen 48 uur van tevoren te horen waar ze naartoe moeten. Dat kan elke dag gebeuren. 'We kunnen een patiënt dus niet behoorlijk overdragen', zegt Volmer.
Als de patiënt al niet in een andere provincie op de wachtlijst komt voor psychiatrische hulp. Want of de bewoners in Amsterdam kunnen blijven, is allerminst duidelijk. Er blijft een aantal opvangcentra open in de regio, maar Ludmilla heeft al te horen gekregen dat daar waarschijnlijk geen plek voor haar is. 'Terwijl onlangs vijftig asielzoekers uit Nijmegen naar Amsterdam werden gestuurd.'
De 33-jarige Marina uit Azerbeidzjan begrijpt daar niets van. Na vele omzwervingen in meerdere azc's kwam ze met twee zieke kinderen van 3 en 5 jaar terecht in de Klencke. Beiden hebben een hartafwijking en worden behandeld door een vast team specialisten in het AMC.
'Deze artsen vertrouw ik, maar waar komen mijn kinderen straks terecht.' Ze ziet op tegen de gedwongen verhuizing die ze met de trein moet afleggen. 'We krijgen een dagkaart van de NS en een briefje met ons nieuwe adres. De meeste spullen die we de afgelopen jaren hebben verzameld, kunnen we niet eens meenemen.'
De deskundigen van GGZ Buitenamstel zien de klachten bij de bewoners van de Klencke weer toenemen. 'Een psychische behandeling van mensen met trauma's kost veel tijd', benadrukt Volmer.
'Ze moeten zich eerst veilig voelen, voordat je met behandelen kunt beginnen. Veilig in hun omgeving en veilig bij de hulpverlener. De gedwongen verhuizing werpt Ludmilla en haar zoon ver terug.' Bovendien maakt ze zich zorgen over de medicijnen die de patiënten krijgen. 'Als je bijvoorbeeld stopt met antidepressiva voelen mensen zich nog beroerder.'
Veel informatie krijgt Volmer niet van het COA. 'Ook wij worden volstrekt in onzekerheid gehouden.' Ze weet zelfs niet of ze haar cliënten goed over kan dragen en behoorlijk afscheid kan nemen. 'We staan machteloos, kunnen niet veel doen.'
Alle gesprekken die Volmer met de asielzoekers heeft, gaan over de sluiting van de Klencke. 'Iedereen maakt zich zorgen.' Het enige dat de bewoners kunnen doen, is afwachten wanneer het COA ze wegstuurt. Dat doen ze al maanden. Ludmilla: 'Het is verschrikkelijk. Geen enkel mens houdt het vol om slechts een nummer te zijn.'
(Bron)