Natuur van slag door hoge temperaturen

WAGENINGEN - Bioloog Arnold van Vliet van Wageningen Universiteit wil geen doemdenker zijn, maar volgens hem gebeuren er dingen in de natuur die niet normaal zijn. Het fluitenkruid bloeit nu al, terwijl de plant dat pas in april hoort te doen. Het kleine koolwitje, een vlinder, fladdert te vroeg rond en de egel is ontwaakt uit zijn winterslaap terwijl het diertje nog enkele maanden mag uitslapen. "Wat nu gebeurt, heb ik nog nooit meegemaakt. Het is zorgwekkend", zegt van Vliet.
Dinsdag was de warmste winterdag ooit, meldde het KNMI. In de Bilt meette het meteorologisch instituut een temperatuur van 16,1 graden Celcius. Te warme en vaak natte winters zijn de laatste jaren heel gewoon. De Elfstedentocht lijkt inmiddels folklore uit een grijs en koud verleden.
De natuur verlegt haar grenzen als gevolg van de extreme weersomstandigheden van de afgelopen jaren. Van Vliet coördineert de verschijnselen die daarmee samenhangen op de Natuurkalender, een samenwerkingsverband van 12 organisaties. Meer dan 3000 vrijwilligers leggen sinds 2001 dagelijks vast wat er in de Nederlandse natuur verandert.
Op de website van de natuurkalender is te lezen wat zij allemaal aan extremiteiten waarnemen. De waarnemers krijgen het steeds drukker in de winter en vallen volgens Van Vliet van de ene verbazing in de andere. Ze zien te vroege krokussen en sneeuwklokjes en horen het roffelen van de bonte specht.
Volgens Van Vliet kunnen die veranderingen nadelig uitpakken voor sommige soorten, omdat het natuurlijk evenwicht wordt verstoord. Zo kunnen trekvogels die naar Nederland terugkeren na overwintering in warme oorden, een gebrek aan voedsel krijgen. De insecten die als voedsel dienen, komen door het warme winterweer te vroeg tevoorschijn en zijn schaars als de vogels hier arriveren. Mestkevers scharrelen normaal pas in april rond, maar de beestjes zijn nu al gesignaleerd.
Het is nog te vroeg om te zeggen dat sommige plant- en diersoorten het de komende jaren zullen afleggen, vindt Van Vliet. Daar is nog onderzoek voor nodig. Toch maakt de Wageningse bioloog zich zorgen. Het voorstaande wetenschappelijke tijdschift Nature meldde onlangs dat door klimaatveranderingen bepaalde soorten zullen uitsterven.
"Aan de andere kant zullen nieuwe soorten in deze streken hun intrede doen. Het zijn voor een bioloog spannende tijden. Ik wil niet doemdenken, maar we moeten wel goed opletten wat er allemaal gebeurt in de natuur."
(Bron)