Gasconflict treft Europa

KIEV - Het conflict tussen Rusland en Oekraïne over gasleveranties is maandag verder geëscaleerd. Moskou heeft Oekraïne ervan beschuldigd gas af te tappen dat bestemd is voor andere landen. Diverse landen in Europa hebben intussen te maken met dalende gasleveranties uit Rusland.
Zondag besloot het Russische staatsconcern Gazprom, de grootste gasproducent ter wereld, geen gas meer te leveren aan Oekraïne omdat Kiev weigert de prijs te betalen die Moskou vraagt. Rusland eist voor 2006 een marktprijs van 230 dollar per duizend kubieke meter gas, vergeleken met 50 dollar in het afgelopen jaar.
In de loop van maandag meldden aanvankelijk onder meer Polen, Roemenië, Moldavië, Hongarije, Slowakije en Tsjechië een daling van de gastoevoer. Later op de dag volgden soortgelijke berichten uit Kroatië, Oostenrijk, Italië, Duitsland en Frankrijk.
Europa betrekt een vijfde tot een kwart van zijn gas uit Rusland. Daarvan vloeit rond 80 procent door pijpleidingen over Oekraïens grondgebied naar het westen.
Nederland, dat zelf beschikt over gasvoorraden, wordt vooralsnog niet rechtstreeks getroffen door het conflict tussen Rusland en Oekraïne. Nederland heeft voldoende om ook landen van dienst te zijn die door het geschil tussen Kiev en Moskou wel in de knel dreigen te komen. Maar dat kan slechts tot op zekere hoogte, aldus een woordvoerder van de Gasunie.
Sinds het conflict uit de hand is gelopen, zijn meer vragen gerezen over de beweegredenen van Moskou om de gaskraan naar Oekraïne dicht te draaien. Kiev stelt dat Rusland zo'n hoge prijs voor het gas eist omdat de voormalige Sovjetrepubliek onder president Viktor Joesjtsjenko duidelijk koers heeft gezet naar het Westen. Wit-Rusland betaalt ook dit jaar nog minder dan 47 dollar.
In een laatste poging Oekraïne over de streep te trekken, had de Russische president Vladimir Poetin voorgesteld de prijs voor het eerste kwartaal te bevriezen, waarna Oekraïne vanaf april dan de marktprijs zou gaan betalen. Dat idee heeft Joesjtsjenko van de hand gewezen. De liberale president is zelf voorstander van marktprijzen, maar wil een overgangsperiode van een paar jaar.
Javier Solana, verantwoordelijk voor het buitenlandbeleid van de EU, heeft bij de Russische en Oekraïense regeringsfunctionarissen erop aangedrongen de onderhandelingen te hervatten. Zijn woordvoerster liet in Brussel weten dat hij alleen heil ziet in een gezamenlijk overeengekomen oplossing. Woensdag buigt de EU zich over het gasconflict.
Maandag ontving Joesjtsjenko de ambassadeurs van de Europese Unie, Japan en de Verenigde Staten. Oekraïne zal zijn positie in het conflict met alle middelen verdedigen, vooral door het inschakelen van internationale deskundigen en arbitrage", zo stond in een verklaring die na afloop werd afgegeven.
Het Oekraïense staatshoofd verklaarde ook dat zijn land "alle internationale afspraken blijft nakomen, ook die over de doorvoer van Russisch aardgas naar Europa." Gazprom had Oekraïne eerder op de dag bij monde van plaatsvervangend directeur Aleksander Medvedev beschuldigd van het aftappen op zondag van honderd miljoen kubieke meter gas, met een marktwaarde van 25 miljoen dollar. Medvedev sprak van diefstal.
Kiev ontkende die aantijging, maar voegde daaraan toe wel gas dat bestemd is voor Europa af te zullen tappen, mocht de temperatuur tot onder het vriespunt dalen.
Het Russische staatsgasconcern Gazprom, de grootste gasproducent ter wereld, heeft maandagavond toegezegd extra gas voor Europa door de pijpleidingen naar het westen te laten stromen. Dinsdagavond zal elk Europees land weer de hoeveelheid gas ontvangen die volgens contract geleverd dient te worden.
(Bron)