NASA waarschuwt voor donkere aarde

UTRECHT - Klimaatverandering kan beter worden afgeremd als niet alleen de hoeveelheid broeikasgassen wordt teruggedrongen, maar ook de uitstoot van roet wordt aangepakt, zeggen wetenschappers van NASA.
Een studie van de ruimtevaartorganisatie laat zien dat het terugdringen van de vervuiling met donkere roetdeeltjes de wereldwijde temperatuurstijging kan temperen. Want ook de waargenomen toename van deze koolstofresten, die in grote hoeveelheden vrijkomen bij onvolledige verbrandingsprocessen, levert een belangrijke bijdrage aan de huidige opwarming.
De minuscule zwevende deeltjes maken de atmosfeer en het aardoppervlak iets donkerder. De albedo, het weerkaatsingsvermogen van de aarde, neemt daardoor af, waarbij een groter deel van de inkomende zonne-energie in warmte wordt omgezet. Vooral wanneer roetdeeltjes neerslaan op sneeuw en ijs rond de polen is het effect groot.
Opwarming door roet werkt daarmee buiten het broeikaseffect om – en is tot nog toe voor een groot deel buiten de aandacht van klimaatwetenschappers gebleven, die hoofdzakelijk kijken naar de belangrijkste veroorzakers van klimaatverandering, broeikasgassen als CO2 en methaan.
NASA pleit er nu voor om naast CO2-reducties ook de uitstoot van roet terug te dringen. Dat heeft een aantal belangrijke voordelen, stellen de Amerikanen. Zo blijft de CO2 die wij nu uitstoten zo’n honderd jaar actief, terwijl roetdeeltjes al na korte tijd uit de atmosfeer vallen. De hoeveelheid roet terugdringen kan de opwarming dus direct temperen. Daarnaast hebben veel landen al enige ervaring met het effectief verminderen van de roetuitstoot, onder andere met betere industriële filters.
Dergelijk beleid heeft bovendien een positief effect op de volksgezondheid. Roetdeeltjes, onder andere afkomstig uit uitlaatgassen, bevatten tot 40 verschillende kankerverwekkende stoffen. Daarnaast kunnen ze ademhalingsproblemen en hartklachten veroorzaken. Jaarlijks overlijden wereldwijd meer dan twee miljoen mensen door roetvervuiling. In Nederland wordt de hoge concentratie fijnstof in verband gebracht met 10.000 sterfgevallen per jaar.
NASA concludeert: ‘Het aanpakken van deze vervuiling biedt substantiële voordelen voor de luchtkwaliteit terwijl het gelijktijdig een belangrijke bijdrage kan leveren in de strijd tegen klimaatverandering.’ Daarnaast zou het een unieke kans bieden om ontwikkelingslanden bij de klimaatonderhandelingen te betrekken. Naast transport en industrie wordt ook veel roet uitgestoten door het platbranden van landbouwgronden en door het stoken op houtvuurtjes, de dagelijkse praktijk voor honderden miljoenen arme boeren. Met name de verspreiding van biogasinstallaties kan een belangrijke bijdrage leveren aan verlaging van die roetuitstoot.
Aan het begin van het beslissende jaar voor het nieuwe klimaatverdrag wordt het voorstel van NASA door de klimaatadviseurs voor de nieuwe Amerikaanse regering serieus genomen. Maar het Washingtonse Instituut voor Bestuur en Duurzame Ontwikkeling (IGSD) waarschuwt dat de NASA-studie vooral moet worden geïnterpreteerd als ‘slecht nieuws’.
Het opwarmende effect van roet blijkt namelijk groter dan eerder gedacht en daarmee verloopt ook de huidige klimaatverandering sneller. ‘Zwarte koolstof verergert de klimaatsituatie. Snel actie ondernemen is simpelweg onze enige korte termijnoptie’, zegt Durwood Zaelke, hoofd van het IGSD.
(Bron)