maandag, november 17, 2014

Week van Kinderen Veilig

Vanmiddag zag ik Malou Gorter van het Noord Nederlands Toneel, die 'Mama' speelde. (Artikel hierover van vorig jaar.)
Een confronterend stuk over kindermishandeling, fysiek en psychisch, en de vraag: wat doen we daaraan?
Het was verwarrend, want hele stukken kon ik zo op mijn eigen jeugd plakken, terwijl ik als toeschouwer nu goed zag hoe het mechanisme werkt. Als kind raakte ik in de war van 'Doe dit, doe dat, ik zeg toch dat je DIT moet doen, ben je nou zo stom of doe je het expres om mij te pesten?' bijvoorbeeld, en ik besefte (veel later!) wel dat per definitie alles fout was wat je ook deed, domweg omdat de opdrachten te tegenstrijdig zijn of volstrekt onmogelijk voor een kind, dat het helemaal niet de bedoeling was dat je iets goed zou doen, dat het er alleen maar om ging dat je zou falen zodat je op je donder kon krijgen. Terwijl je als kind zó je best doet om aan al die eisen te voldoen. Haarscherp uitgebeeld was het ineens zo logisch, zo inzichtelijk gemaakt. (Niet als in logisch gedrag, maar als: duidelijk hoe het systeem werkt.)
Het enge is dat je als kind wel denkt dat het niet overal zo is, maar toch - als er bezoek is, is je ma ook een lieve moeder. Misschien gaat het bij die andere kinderen precies zo als er verder niemand bij is. En ze heeft ook goeie dingen, en je bent nu eenmaal een rotkind dat niet luistert en onhandig is en niks kan, het is heel begrijpelijk dat ze er spijt van heeft dat ze je ooit geadopteerd hebben, dus eigenlijk is het gewoon je eigen schuld dat je moeder zo doet.
En gek genoeg besefte ik ineens iets dat nooit eerder tot me doordrong. Simpelweg gezegd was ik nergens veilig - op school werd ik gepest en thuis was het ook vaak erg onveilig. Maar vanmiddag besefte ik ineens dat school mijn vluchtplek was van thuis, en thuis mijn vluchtplek van school. Niet zo gek dat dat niet heel lang goed ging. (Geen zorgen, het gaat nu een stuk beter met me!)
De actrice zocht nog een figurant (voor als de medespeler niet op tijd zou arriveren), ik was er niet erg happig op, maar ik durf dan ook niet goed nee te zeggen. Tot ze zei dat ik het niet moest doen als ik zelf 'een historie' had. Toen ik zwetend in het publiek zat was ik erg blij dat ze die waarschuwing had gegeven, want ik denk niet dat ik het had getrokken (diegene speelde het kind in kwestie, waar de actrice als moeder tegen tekeer ging).
Gezien de stilte bij het publiek denk ik dat het bij veel mensen flink aankwam, ook al waren dit allemaal mensen 'uit het vak'.

Deze week is het de Week van Kinderen Veilig. Van de site: "Jaarlijks worden 119.000 kinderen mishandeld. Dat zijn drie op de 100 kinderen, gemiddeld 1 in iedere schoolklas."
Per jaar overlijden 50 tot 70 kinderen aan de gevolgen van mishandeling.
Bij hoeveel van die 119000 kinderen zouden mensen uit de omgeving twijfels gehad hebben? En hoeveel van die mensen die iets vermoeden, trekken aan de bel?
Hoe dan ook: merk je iets in je omgeving? Vermoed je iets dat niet pluis is? Heeft een kind vaak blauwe plekken, met steeds een prima verhaal over hoe vaak z/hij valt of zich stoot? Ken je zo'n kind dat altijd stil en gezeglijk is, op een rare manier? Zie je een ouder zijn/haar kind vernederen? Spreek je uit! Bemoei je ermee. Vraag advies wat je kunt doen. Maak melding van verdachte gevallen. Misschien ben je de enige die dat doet. Maar misschien ben jij ook de enige kans die ouders en kind hebben om normaler met elkaar om te leren gaan, om hulp te krijgen.
Laat die kinderen, én hun ouders, niet in de kou staan.